Bthah ka HNLC ïa u Conrad Sangma ban buddien ïa ka jingdawa Garo Land Shil long, Nai lur 30 : Ka

Similar documents
Lynnong: V. Ka jingpynkut nia. kumba la lap ha ki khana ba la jied ha kane ka wadbniah. Baroh ki khana ba

KHASI ( Modern Indian Language )

MEGHALAYA STATE ELECTRICITY BOARD TRAINING MATERIAL FOR LINE STAFF (IN KHASI) INDEX

P ( 2 ) KHASI JBC 12. Kyrteng jong u/ka nongialeh eksam (ha ki dak heh) : Roll Number : (ha ki dak jingkheiñ) : (ha ki kyntien)

Co un cil (HNLC) Bah Cherist erfield Than gkhiew.

Bteng Sla 7. Bteng Sla 7. Bteng Sla 7

Her u Conrad, ki Myntri, MLA sha Delhi ban leit pyrshah ïa ka CAB

Kloi ka HNLC ban pdiang ïa u Bah

Ka Congress ka la bret ïa nga sha jaka theh ñiut, kiwei ki ïohi ba nga dang larkam: Dr. D.D Lapang

Khang ki bor ka NEIGRIHMS ïa ka kynhun u ADC ban tohkit ïa ka Kong Agnes Kharshïing

Pynthikna u CM ba pdiang ka MHA ïa ki jingai jingmut ka Jylla halor ka Sixth Schedule

Da ki hajar poi ki nongtih maw, ba tuklar u Chairman SPB, jem noh ka jingïakhih

Hiar ki MLA Congress ban leit tohkit bad lap ïa jingshisha La palat ar taïew pat nud leit phai ki paidbah Malangkona sha ïing, dang sah ha skul

Shi inshi ka jaka ruh kan ym leit sha ka Meghalaya: CEM ka Karbi Anglong

NICRA (2012) Extension Bulletin No 79

Bteng Sla 7. Bteng Sla 7. Mawkyrwat, Nai wi eng 01: Ka Federation of Khasi, Jaiñt ia & Garo Peo ple

Do not open this Test Booklet until you are asked to do so.

LYNNONG-2 KI KHANATANG HALOR KA JINGPYNLONG BAD KI KHANATANG NIAM HA KA POITRI KHASI ( )

KHASI ( INDIAN LANGUAGE ) ( CANDIDATES WITH INTERNAL ASSESSMENT ) ( CANDIDATES WITHOUT INTERNAL ASSESSMENT ) ( For Both Categories of Candidates )

Durut ki Indian Navy bad NDRF ban ïoh sei kiba shah tep im ha krem Khloo Ryngksan

Ba shah pynduh tiket, pynïasoh NPP ka MDC para u President ka BJP

l For instructions in Kh:1si see Page 2 of this Booklet. I~ ll ~ ~fulr~ ~ <nt ~ 2 ~ I

27 Rymphang elekshon jied

Pynbna ka Congress ïa ki kyrtong ïakhun MDC, 25 ngut sha KHADC bad 7 ha JHADC

LYNNONG-I KA KYLLA-KTIEN BAD KA LITERESHOR KHASI

ka sorkar ha man ki tnad treikam

Lynnong- 1 Ka Maitphang. jaka kylluid bad kyrpang la ha kano kano ka litereshor. Haba phai sha ka

LYNNONG - 3. Ki KHANATANG BAAI JUBAB BAD KiWEI DE KI KHANATANG HA KA POITRI KHASI ( )

Achieving 21st Century Terms of Trade for Apparel and Footwear in the TPP. Steve Lamar Executive VP Vietnam TPP Stakeholders Briefing June 2011

18-20 AUGUST, 2016 SAIGON EXHIBITION & CONVENTION CENTER (SECC) SHOW REPORT

Overwhelming response to SGCCI Seminar on USD 100 Billion Textile Opportunity with America First & Make in India

ONLY. New Zealand has a shorter history of human habitation than any other country in the world. A Diverse and

Please contact Mr. Jason Chow ( Tel: , Fax: for details of upcoming expos.

Thank you for auditioning for KINKY BOOTS NATIONAL TOUR ROLE: LAUREN. IF you are called back please prepare the FULL audition packet sides and music.

Conscious Actions Highlights 2015

TechTex Asia A 365 Days Online Trade Fair For Technical Textiles & Nonwovens Industry

Vietnam Saigon Textile & Garment Industry Expo 2012 Vietnam Saigon Garment & Accessories Expo 2012

EXHIBITOR APPLICATION

Sourcing Trends & Outlook for Julia Hughes President, USFIA Gary M. Barraco, Co-Chair USFIA Education and Training Committee

EXHIBITOR APPLICATION

POSTGRADUATE INFORMATION DAY

How Will The Trade Wars Impact Your Global (And Local) Sourcing Strategies

HKRITA Showcases its Achievements in the 46th International Exhibition of Inventions of Geneva

The way we do business, our

Indian Cotton Textile Consumption in the Post-MFA Era

Agenda is subject to change. ECV International reserves the right to alter this agenda.

MTG Myanmar s Leading Textile & Garment Show. Yangon, Myanmar

EXHIBITOR APPLICATION

Fashion Enter. Southampton, May 2014 Foster eco-innovation and social responsibility in the T&C industry

DRAFT MOTION FOR A RESOLUTION

The 23rd UOB Painting of the Year Competition and Exhibition

F. No.296/07/2016-CX.9 Govt. of India Ministry of Finance Department of Revenue (Central Board of Excise and Customs) OFFICE MEMORANDUM

BA-AIPP-4331BOS-ICB-G PPE2

Problem of Micro Enterprises in India- A Case Study of Firozabad Bangle

Summit Highlights. Organizer: Support Organization:

Investor Presentation. August 2012

Investor Presentation. October 2011

ABOUT MTG Further information can be found at - VISITORS BRANDS BOOTHS COUNTRIES

Ministry of Textiles. Government of India. June JuLY JuLY Mahatma Mandir, Gandhinagar, INDIA

The Go-To Sourcing Destination: Vietnam Continues to Lure U.S. Firms. SOURCING at MAGIC August 14, 2017

Investor Presentation. January 2011

Gallery Highlights...

III Interna onal PMU Championship POLAND 6-7 April 2019 POZNAN

Quarterly Review on RMG: April-June FY17 1

MOTION FOR A RESOLUTION

2013Q2 Artificial Flowers & Wigs Produced by IAR Team Focus Technology Co., Ltd.

Overview of Leather Industry

Investor Presentation June 2012

Br inging beauty to women with the wor ld of Mar y Kay! TRAINING VIDEOS ONLINE* CHECKLIST

CONsCIOUs ACTIONs Highlights 2012

Investor Presentation. May 2011

20 & 21 January 13, 2010 Public Hearing APPLICANT: KARINPHILLIP, INC

DOWNLOAD OR READ : SO MANY BOOTS SO LITTLE TIME PDF EBOOK EPUB MOBI

The Trolley song Music by Ralph BLANE Lyrics by Hugh MARTIN q. Ï ú. ú î. 1."Clang, clang, clang," went the trol ley. "Ding, ding,

Pop Up Gift Card Boxes

Rotary Club of Fern Tree Gully Inc.

OF SOUTH ASIA. of Sri Lanka SOURCING SHOW BMICH. The Iconic. 4th Edition. Exhibition Venue THE BIGGEST INTERNATIONAL TEXTILES SOUTH ASIA 2018

COUNCIL FOR LEATHER EXPORTS

Trade Wars and China Tariffs the Latest on the Threats to Brands and Retailers + Strategies for the Future

ASIAN TEXTILE. Asian Textile Conference 14 MARCH 2018 HOTEL ITC MARATHA, MUMBAI, INDIA. Organized by:

CLE Participation in Fashion Access Hong Kong, 14th to 16th March 2018

PLEASE NOTE: ADDITIONAL DOCUMENTATION ON PAGE 2 MUST BE SUBMITTED WITH THIS APPLICATION. Name Business is Conducted Under (DBA):

NW Bicester Eco-Town. Steve Hornblow, Project Director A2Dominion

Investor Presentation. July 2015 version 2

Export Success and Industrial Linkages

Study on T/C Economics, Markets and Competition in the EU-MED area (Economic Intelligence)

REPORT ON Jewellery Shanghai 2011 China Int l Gold Jewellery & Gem Fair, at Shanghai 16 th June 19 th June, 2011.

2080 HOURS MONTHLY MIDPOINT JOB CODE TITLE FLSA GRADE ANNUAL MIN ANNUAL MIDPOINT HOURLY MAX MONTHLY MIN MAX MIDPOINT

Deputy City Manager and Chief Financial Officer. P:\2007\Internal Services\F&re\Ec07001F&re vb/cn (AFS 3420)

VPL Limited. Company Profile

SHOW OF INDIA DELHI S OWN GARMENT FAIR

S USTAINABILITY A GENDA DRIVES A TTENDANCE AT ITMA 2015

Visitors Profile and market September, 2018 edition

ITPO India Trade Promotion Organisation

THE INDONESIAN TEXTILE AND CLOTHING OUTLOOK

Overview of Taiwan Textile Industry 2013

Regional Experiences and strategies for the Creative Economy

Indian Gems & Jewellery January 2018

Feel free to reach out to me if you have any questions about Fordham, NYC, tips on the best places to eat, or if you just want to talk!

Transcription:

VOL. XXIX (29) NO. 268 Phasi u rangbah ïalade ha WGH Shillong, Nailur, 29: Uwei u rangbah ba la don 40 snem ka rt a na ka s hn on g Baladeng, West Garo Hills District u la pynkut noh ïa la ka jing im da kab a pyndonkam ban teh da ka pyrda na u ryndang ha iingsah lajong bad khang khyrdep ruh ïa ka kamra na shapoh. Ki pulit kiba la poi ha kane ka jaka, ki la pynpait ïa ka jingkhang bad lap ïa une u ran gb ah h ap d en g ha ka jingbym tip briew bad suba ba u la khlad. Hadien ba la py ndep ïa ki jing toh kit la pynkit noh ïa ka met jong u sha Tura Civil Hospital. Mynsaw lai ngut ha ki jingjia takhuh kali Shillong, Nailur, 29: Uwei u samla ba la tip kyrteng kum u Kyntiborlang Kharhunai, 31snem ka rta u la mynsaw hadien ba ka kali Celerio kaba don ïa u nombar ML 05 5812 ba u niah ka la thung khongpong ha kaweika nala h a Go lflink, Sh yiap, Shillong ha ka por 6:00 baje namar ka jingbym lah shuh ban synshar ïa u lakam kali. Ïa une u samla la pynkit RNI REGD. NO. 70 648/99 SHILLONG - 30 NAILUR (SEPTEMBER) Kaei ka jingpynthikna ban pyndem wait sa ïakren ïasuk? Bthah ka HNLC ïa u Conrad Sangma ban buddien ïa ka jingdawa Garo Land Shil long, Nai lur 30 : Ka kyn hu n kieng at iar Hyn niewtrep Nat io nal Liberation Council (HNLC) kala bt h ah ïa u M yn tri Rangb ah ka Jylla Conrad Kon gkal San g ma, ba u n b ud dien ïa ka jin gd awa Garoland kumba angnud u Kpa Purno A.Sangma. Ka HNLC ha kajuh ka por kala kynthoh tyngeh ïa ka Un it ed Democrat ic Party (UDP) kaba dei kawei na ki seng riewlum ba khlaiñ eh ha Jylla, halor ka jingkynnoh ba ka leh ïa kaba kam ba bakla eh, ban jied ïa u Co nrad Kon gkal San gma ku m u Myntri Rangbah ka Jylla. Kane ka jingkynthoh ka HNLC kala mih h alor ki jin gkyn thoh u Co nrad ba dang shen haba jubab ïa ka U Radhe Shyam Ram, uba la kem da ka HYC na Khyndai Lad hynnin ka sngi thohdieng/ Shillong, Nailur, 29: Ka Hynñiewtrep Youths Council (HYC) Shillong City hapoh ka jingïalam u President u samla Franky Kharumnuid, hynnin ka nohphai sngi ka la ai jingsneng ïa uwei u bar jylla uba ju shong bylla niad sia juti ha Khyndai Lad da kaba kyllan ïa ka dur khmat jong u da ka sia juti halor ka jingkynnoh ba u donkti ban kren kynshleiñ ïa ki samla kynthei bad ïa ki longkmie kiba ju ïaid ha surok Khyndai Lad, kaba ju long ka iew ïadie ïathied kaba thnem da ki nongleit nongwan bad ki nongsiew nongpet. Ka HYC ka la ai jingsneng ïa une u bar jylla ïa uba la tip kyrteng kum u Radhe Shyam Ram hadien ka jingïoh ujor na kawei ka thei samla kaba la kynnoh ba une u bar jylla u la kren da ki ktien khlemakor bad jrong kti ruh ïa ka.. Katkum ka jingïathuh ka HYC, la ong ba don ruh ki longkmie kiba la wan ban patrong ïa une u bar jylla namar ki kam kren kynshleiñ jong u bad ka HYC ka la ïathuh ba ym dei tang ïa kane ka samla hynrei ïa bun kiwei pat kiba u la ju mlien ban leh bad kren Khlemakor. Hadien kane ki dkhot ka seng ki la leit aiti ïa une u bar jylla sha ki pulit ka Sardar Police Station, Shillong khnang ba ki bor ka aiñ kin pynshitom ïa une ubriew. Jaidbynriew jongngi bad un ialeh laka jon g ka jy lla ki Garo ka ban hap hapoh ka ri India kumba ki paid Garo bad u kpa jon g u u Pu rn o A Sangma u angnud ong u Bah Sainkup ar No ng traw, Pub licit y Secretary ka HNLC ha ka kyrwoh b ala phah hynne ka sngi saitjaiñ. Hab a py np aw ba ka www.mawphor.com Postal Regn. No. NE - 851. 8/- TYNGKA La seng nongrim ïa ka party NPP ha Mizoram ban ïakhun ïa ka election MLA U National President ka NPP u Conrad K Sangma lem bad kiwei kiwei ki nongialam ka party hadien ba la seng nongrim ia kane ka party ha Mizoram mynta ka sngi. Shillong, Nailur 29 : Da ka t ho ng b an wanrah ïa ka jingïatylli bad ïalong kawei jong kane ka thaiñ shatei lam mihngi ka ri India, u National President jong ka National People s Party (NPP) u ba long ruh u myntri rangbah ka jylla u Conrad K Sangma u la seng nongrim ïa ka NPP myn ta ka s ng i h a jy lla Plie lad ka MePDL ban treikam ki Ym lah pyndep ïa ka MPA ba duh kompeni ba nabar, ong ka KSU ka jylla 25 klur na ka Sorkar Pdeng Shillong, Nailur, 29: Ka khasi students Union (KSU), hadien ba ka lah ioh ka jing ujor na ki para ri ka la buddien halor ka rukom pynmih Kam jong ka ophis Meghalaya Power Distribution Corporation limited (MePDCL) ha ki Katto katne ki kam, ha kaba kane ka ophis kamshym la bate ïaka kam ne ban phiah Ïa ki kam ha ka rukom kaban plie lad Ïa ki trai ri trai muluk ban ïoh Ïa shim bynta ban thep Ïa ki kam jin gtrei. Pynmih hukum u SP (Traffic) ïa ka rukom pynïaid kali ha Nongpoh Nongpoh, Nailur, 29: Namar ka jingsahkut jong ki kali bad ka jingkhap ngiah jong ka surok Service Lane ba hap ha ka surok National Highway-6 ha ka thaiñ Nongpoh, u heh pulit ka Ri-Bhoi District u la pynmih da ka hukum ban pynbeit ryntih ïa ka rukom ïaid ki kali ha baroh arliang ka surok Service Lane na ka bynta ban pynduna ïa ka jingkhapngiah bad jingdheng kali kaba yn sa sdang naduh ka 1 tarik Risaw 2018. Kane ka jingthmu ban pynbeit ïa ka rukom ïaid kali thymmai ka dei tang naka bynta ka surok service lane namar ka jingdheng bad sahkut palat jong ki kali kaba buh ïaki paidbah ba leit ba wan hapdeng ka jingeh. Shil long, Nailur 2 8 : Ym shymla lah ban pyndep ha ka por ïa ka Meghalaya Police Academy na ka daw ba ka sorkar jylla ka la duh noh ïa ka Grant ba 25 klur tyngka na ka sorkar pdeng. Ïa kane la pynpaw ha ka kaiphod Comptroller and Auditor Geneal (CAG) jong ka ri India ha ka Social Econo mic, Gen eral an d Eco- nomic (PSU) Sector haba kut jo ngu s nem 2017 kaba la wanrah hapoh ka ïing dorbar thawaiñ jongka jylla dang ha kine ki khyndiat sngi. Ka jingshisha ka long wat hadien ba la dep pynlut haduh 33.09 klur hynrei ym pat lah b an p yn dep ïa kane ka project. Namar ba ym lah ban py ndep ha ka p or, ka Pyninam ki Shipai ïa ki tiar siat, ha ka lyngkhuh snem Surgical Strike Pynsngewthuh ki Asha ban ïada na u Niangpyrsit Saphriang ka Video ha WhatsApp ba niah kali u ksew ha PB bad Rubella ha Mawpait Tlongpleng Shillong, Nailur, 29: Ka kynhun ki Asha (Accredited Social Health Activists) jong ka shnong shnong Mawpait Tlongpleng bad Tlongpleng, ha ka 24 tarik mynta u bnai hap oh ka jin gïalam jo ng i Kong Ïadalin Snaitangm, ikong P.Naphisabet Lartang bad i Kong Memories Dkhar ki la pynlong da ka jinglum paidbah ïa ki khynnah rit jong 525 spah ngut myntoi ki baduk ba sam jaiñ ei ka Ramakhrisna Mission Ki paidbah ka thaiñ Mylliem ba dang ï eng laiñ ban pdiang ïa ki jaiñ na ka RKM, Sohra S hi ll ong, Nail ur, 29 : Kumba 525 ngut ki paidbah kib a wan na ki lo nging ki baduk napdeng ki 30 tylli ki shnong ka thaiñ Mylliem ki jingtyrwa jong ka HNLC ban wan sha ka miej ïakren ïasuk khlemka jingteh kyndon, uba la ong ba ka Sorkar Jylla ka long kaba kloi ban ïakren bad ki kynhun kaikhlaw tang lada ki kloi ban pyndem noh ïa ki tiar ialeh. Ngi kyntu ïa u Conrad Sangma ba un iehnoh ïa ka Ri-lum Khas i Jaiñtia kaba d ei ka by nt a jo ng ka Kyllan ka HYC da ka sia juti ïa u bar jylla ba shait kynthei ha Khyndai Lad Pynsangeh jingïalang Sordar Mairang Mawthadraishan Shillong, Nai lur 29 : U Secretary ka Deman d Committ ee North Wes t Kh as i Hills Dist rict, Bah Macdonald Nongrang u la pyntip sha baroh ki Sordar Shn on g ka Mairan g Mawthadraishan bad ki riew paidbah baka Joint Action Committee (JAC) ka la rai ban pyn kylla noh ïaka jing ïa lang paid bah kaba la rai ban lon g haka 01/ 10/2018 namar ki kam bym lah kiar. Kumta la pyntip ba ïa ka tarik ban sa pynlong biang yn sa pyntip hadien. SNGI U BLEI (SUNDAY) 2018 la ïohpdiang ïa ki jaiñ ba la n oh s y nn iang da ka Ramakrish n a Miss io n Ashrama, Sohra. Pyllait paidbah ka AIR ïa ka Amazon Echo dot Device on Alexa ha ki 14 jait ktien Shillong, Nailur, 29: Ka AllIndia Radio ka la pyllait paidbah ïa ka Amazon Echo dot Device on Alexa ha ki 14 tylli ki jait ktien jong ka ri India. Ki jingshakri jong ka AIR ïa mynta ki long lyngba ka Vividh Bharati/FM Gold/FM Rainbow/AIR Urdu/AIR Gujarati/AIR Marathi/AIR Marathi/AIR Punjabi/ AIR Malayalam/AIR Tamil/AIR Telugu/AIR Kannada/AIR Bangla/AIR Raagam/AIR Od ia/ Radio Kashmir/A IR Assamese/AIR, North Eastern Service, Shillong. La pyllait paidbah da u Myntri ka tnat Information & Bro ad cast in g, Yo ut h Affairs and Sp orts u Col. Rajyavardhan Rathore kane ka shnong ban pynshai paidbah halor ka jin gïad a n a ka jin gpan g Niang pyrs it (Measles) bad ka jingpang Rubella. La pynsngewthuh ruh khamtam ïa ki kmie ki kpa shaphang ka jingdonkam ban ai ïa ka injeksh on M eas les-ru bella ïa ki khyllung kiba naduh 9 bnai haduh kiba la Shillong, Nailur 28: Mynta ka sngi kala saphriang ka video ha ki WhatsApp ba u ksew u niah ïa ka kali Maruti ha Khyndai Lad ka jaka ba khapngiah kali bha bad kane ka Video kala pynlyngoh ïa ki briew kiba ïohi ïa kane ka video ba kumno u ksew u lah ban niah kali. Katkumkane ka video kaba la saphriang mynta ka sngi ha ka WhatsApp la ïohi ba hapoh kali u don u wei u rangbah ba shnong Ki khynnah skul ba dang peit ïapbiej ïa ki tiar siat ki shipai ba la pyninam mynta ka sngi saitjaiñ/ Shillong, Nailur, 29: Ku m shi bynta ka jingrakhe ïa ka lyngkhuh ba ar snem ïa ka Surgical Strike ki shipai ki la pyninam sha ki paidbah ïa ki tiar s iat mynt a ka sn gi saitjaiñ bad ai jingpynshai

30 TARIK NAILUR (SEPTEMBER), 2018 MAWPHOR SLA 7 KHLAD NOH I KONG SBIANSIBON DOHLING I Kong Sb ians ibon Dohling i kurim jongi Rev HS Lamare bad iba dei ruh i para jongi Tbn. H Dohling ba shong ba sah ha Jaiaw Langsning Block- III, ila khlad noh ha ka 29.09.2018 bad ka jingleit ontep ia i kan long ha ka 01.10.2018 ha u Lum Jingt ep ka Balan g Pres by teian Jaiaw ha ka por 2 baje nohphaisngi. Mynsaw lai ngut ha ki jingjia noh s ha Shillong Civil Hospital ban ïoh jingsumar. U s amla Finin gs tar Nongkhlaw, 27snem ka rta u la mynsaw hadien ba u la hap nalor ka thuk thuk namarba la shoh u khawyiang bad leit tynrah ïa uwei u ksew. Ïa une u samla la pynkit noh sha Bethany Hospital Shillong ban ïoh jingsumar. Kawei ka samla ba la tip ky rteng kum ka Elizabeth Sawkmie, 35 snem ka rta ka la mynsaw hadien ba la hap na lor ka thuk thuk jong u paralok jong ka. Ïa kane ka samla la pynkit sha Civil Hospital Shillong ban ïoh jingsumar. 525 spah ngut myntoi ki baduk La pynbit pynbiang ïa kane ka jingsam ïa ki jaiñ sha ki longiing ki baduk da ka jingïatreilang bad ka ITC Limit ed Comp an y na ka non gbah Kolkata, kaba la shim ïa ka jingkitkhlieh ban ïarap ïa kiba duk ba rangli lyngba ka Ramakris hna Mission Ashrama, Sohra. Ïa ki jaiñ ba kot ha ka jinglut kaba 8.5 lak tyngka ei ei la s am ha kane ka jingïalang da u Bah Hamlet Dohling, Myntri ka tnat Urban Affairs, uba long ruh ha kajuh ka por u MLA ka Mylliem Constituency. Haba kren kum u Kongsan, u la pynpaw ïa ka jingkloi ban ïatreilang bad ka Ramakhrisna Mission na ka bynta ban kyntiew ïa ka thaiñ ha ka liang ka pule ka puthi ban phaikhmat khamtam eh sha ki briew kiba don hapoh u laiñ ka jingduk. U la ïaroh ruh ïa ka jingthmu babha jong ka Ramakrishna Mission ban shakri ïa u Blei lyngba ki parabriew. Ka Ramakrisha Mission Ashraama,Sohra ka la bteng la lai snem kynthih ban sam jaiñ ei sha ki longing kiba duk lyngba ka jingïarap jong ka ITC Limited. Pyninam ki Shipai ïa ki tiar siat, ha ka ruh h alo r ki tiar ba la pyndonkam da ki shipai ka ri b an ïada ïa ka ri na ki nongshun. Ki tiar siat ba la pyni paidbah ha kane ka sngi, ki kynthup ïa ki tiar siat barit, ki tiar nukliar, biological and chemical (NBC), kiwei kiwei ki tiar siat ba la buh pynwandur itynnat ha ki kamra ba la shna kyrpang. Ki dkhot ka National Cadet Corps (NCC) ki la ïohsngew ruh ïa ki jingkren na ki heh shipai kiba la ai jingtip kumno ban pynïasoh ïalade sha ka kam shipai jong ka ri (India Army). Kane ka sngi kam shym la long tang ban jingpyni nam ïa ki tiar siat sha ki paidbah hynrei la pyni pyrthei ruh ïa ka kynhun nongput badonsap jong ki shipai. La sakhi ruh ïa ka jingwan ïashim bynta na kiba bun ki paidbah nongshong shnong, khamtam na ki khynnah skul bad ki samla pule. Ka kynhun NCC Group na Shillong ka la pynlong ïa ka jingai jingbatai halor ka Surgical Strike ba la pynbud pat da ka jingïaphylliew jingmut bad ki sama pule ïa kaba la pynlong ha Umshyrpi Collage, Shillong Bthah ka HNLC ïa u Conrad HNLC ka long kaba kloi ban pyndem ïa ki tiar ialeh, u Bah Saiñkupar ula ong Ka jingpyndem kan long tang lada ka Sorkar ka lah ban kynthup ïaka mat jong kata ka bor ba hakhliehduh(sovereignty) haka jingïakren ïasuk Ka jingsuk hi kam shym mut tang ha bym don ka jingia umsnam hynrei ka mut eh ban lait naka jing shahteh shah khum laka long haka ïoh ka kot, ka imlang sahlang ne ka synshar khadar ong une u Nongïalam ka HNLC haba bynrap Ka jingialeh jong ka HNLC ka long ba ngim kwah ïaka Jylla kaba hap hapoh ka ri India (NOT a State within a State) hynrei ngi kwah ban im laka jong (separate existence). Ka HNLC ka sngew ba ka bor hakhliehduh ka dei kaba kongsan tam, khnang ba ka Jaidbynriew kan ïoh laitim (Sovereignty is a MUST in order for a Nation to survive). Ai ba ka India kan long kynrad ïala ka jong ka ri Hindustan, bad ngi ruh ngin long ki kynrad hala ka jong ka ri khang ba ngin ïoh ïaka jingsuk kaban neh junom.. U Bah Sainkupar ula ong ba ka Sorkar Jylla ka dei ban kren shai kdar ba kum kaei kata ka jingpynthikna ba kan ai sha ka HNLC lada ka wan ban pyndem wait bad sa ïakren ïasuk?. Une u Nongïalam ka HNLC ula kynnoh ruh ba ïa kane ka jingkylli la buh namar ba ka Sorkar Jylla ka khlem lah ban p yntreikam pura ïa ka Agreed Text Settlement (soskular ïasuk) bala ïasoi bad ka ANVC bad ANVC-B wat mynta la saw snem. Kane ka soskular ka dei tang ka jingpynthame bad ka jingïalam bakla ïa ki Nongïalam ka ANVC ha ka buit ka Sorkar Jylla bad Sorkar Kmie. Ngi ïohi ruh ba ka jingpyndem wait ki sengkiengatiar kiba mih kum ki sengtit ha Ri-lum Garo kiba shu leit pyndem khlem kano kano ka jingïakren (political disloque) ruh ki shu kut tang ha ka jingpyndem hi ula ong. Halor ka kam saiñ hima sima ha Meghalaya, ka HNLC kala kynnoh ba ka UDP, kaba dei ka nongkyrshan ba borbah ïa ka Sorkar Meghalaya Democratic Alliance (MDA) ba ïalam da ka NPP, ka dei ka mawjynthut ïa ki Nongïalam jong ka Ri-lum Khasi ba kin long ki Myntri rangbah ka Jylla. Ki Garo ki long ki kynrad(political masters), katba ki paradoh parasnam jongngi ki long 'voiceless' thik la kum kito ki nong khrong (political beggars), bad kaba kham sngewshutia ka long ba ïa u Conrad lah thung hi daka UDP marwei. Haka jaka ba ngin kyntiew shalor ïala u jong u paradoh parasnam, ngi ialeh pynban ban tan ïa u shapoh kynnoh u Bah Sainkupar. Haba pynpaw ba ka UDP haduh mynta kam pat ju lah ban sei ïa u Member of Parliament (MP) na Meghalaya, une u Nongïalam ka HNLC ula ong Ka jingthung a u Conrad Sangma kum u Myntri Rangbah na Ri-lum Garo, ka dei ka jingbakla kaba heh jong ka UDP ha ka sain hima sima. Une u Nongïalam ka HNLC u ong ba ka jingïapait ïapren hapdeng ki seng riewlum ha ka Jylla ka dei kawei ka daw ba wat u AT Mondal u bym dei u riewlum u ïoh ban long ei syndon u 'Speaker' ba nyng kong haka histori jong ka sainhima sima ha Meghalaya. Pyllait paidbah ka AIR ïa ka hynnin ka sngi ha ka por 3:00 baje nohphai sngi ha ka jingïalang kaba la long ha Fielden Hall jong ka Akashvani Bhawan, ha Parliament Street, New Delhi. La sakhi lang ha kane ka sngi da u Dr. A. Surya Prakash, Chairman ka Prasar Bharati, u Shashi Shekhar Vempati, Chief Executive Officer ka Pras ar Bharati, u F. Sheheryar, Director General ka All India Radio, ka Supriya Sahu, Director General ka Doordars han, u C.B.S. Maurya, Engineer-in-Chief ka All India Radio bad ki Directors General jong ka News for Doordarshan bad All India Radio. U F. Sheheryar, Director ka General All India Radio u la ïathuh ba ka jingpyllait paidbah u la ong ba ka donkam haduh katta katta ban don ïa ka jingshakri lyngba ka Amazon Alexa ha kane ka ri kaba la ïaid s haphrang ha ka jingpyntreikam ïa ka Digital India. U Rajiv Sawhney, Princip al Business Development Manager ka Amazon bad u Dilip R.S., Country Manager ka Alexa Skills ha India ki la pyni paidbah lyngba ka Power Point Presentation halor ki tiar ba la pyndonkam ha kane Amazon Echo. U Col. Rajyavardhan Rathore, haba kren kum u Kongsan u la ai khublei ïa ka Amazon bad ïa ka All India Radio na ka bynta kane ka jingïatehlok bad kane ka lad pathai khubor paidbah bad pynpw ruh ïa ka jingkmen ban ïohi ba ka jingshakri kan rung sha manla ki thliew iiing lyngba kine ki tiar ki kor katkum kane ka juk mynta. Ïa kane ka jingpynbna ïa ka Amazon Echo la pynbna paidbah da u F. Sheheryar, Director General ka All India Radio ha ka jingwan jngoh jong u ïa ka North East-Shillong bad Guwahati ha u bnai Naiwieng bad hynnin ka sngi thohdieng la pyllait paidbah ïa ka Amazon Echo lyngba ka AIR North Eastern Service Shillong bad AIR Assamese. Plie lad ka MePDL ban treikam ki Katkum ka jingïoh jingtip jong ka seng halor ka scheme SAUBHAGYA(100% household electrification through construction of kv 11 line with acrs Weasel,conductor, installation of distribution transformers, construction of 3 phase for connectivity, household service connection), kaba yn sa pyntrei kam habaroh kawei ka jylla,ha kaba bun ki trai muluk kiba ïeng ban trei kam hala ki jong ki kjat ki ap khmih lynti ban ïoh ïashim bynta hynrei ka jingbym bate ne phiah ban shu ai kyllum ïaka jing trei ka long ka jing khanglad Ïa ki trai ri bad ka long ka jingplie lad Ïa ki briew kiba na shabar(company) ban ioh iakatei ka kam. Ka Seng, lyngba ka kyrwoh na u Rapborlang Nongrum, Publicity Secretary, ka ong, haka jingshisha dei ban bate ha ka lynti kaba dei khnang ba ki trai ri ki ba trei ha ki kam lajong kin ioh ban ïashim bynta ban trei, hynrei la pynkylla ïaka ki kyndon thep ïakatei ka kam, kaba kdew shai ba dei tang ki company nabar kiba lah ban pyntrei. Kane ka jing leh kane ka ophis ka long kaei kaei kaba pyndiaw pynduh mynsiem ïa ki Samla kiba sdang ban trei ha ki kam lajong, Kiba ïeng hala ki jong ki kjat khlem da ap khmih lynti tang Ïa ka kam sorkar. Kumta ka seng ka kyntu ia ka sorkar ban tuklar, khamtam Ïa u Myntri ka tnad bording, ban pynbeit ïa kane ka bynta khnang ba kan nym long ka jing khang lad ïa ki trai ri trai muluk. Ka kyrwoh ka ïathuh ruh ba ka seng ka la ïoh jingtip ruh ba ki lah don lypa artylli ki company na shabar jylla kiba kane ka ophis ka mut ban ai ïa katei ka kam, bad kane hi ka long ka jing lyngngoh balei yn pyrkhat ïa kita ki company na bar, haba ki briew lade ki lah ban trei?. Ka Seng ka ong ba kan sa leit ban kynduh Ïa ki bor ba dei peit ïak ane ka bynta, namar kam kwah ba ïa ki kam ba ki trai ri kiba ki la lah ban trei yn shu wan klun jubor da ki briew kiba na shabar. La seng nongrim ïa ka party NPP Mizoram.Ka thong jong kane ka jingseng ïa ka NPP ha katei ka jylla ka long ban pynkhreh ban ïakhun ïa ka election MLA ka ban sa long shen ha katei ka jylla. Kiba la ïadon lang ha kane ka sngi ba seng nongrim ïa kane ka party ki long u Myntri Kam pohiing ka jylla u James K Sangma, u Deputy Speaker u Timothy D Shira, u myntri ka tnad ïalehkai sport jongka Manipur u Letpao Haokip, u nongai buit jong u myntri rangbah u Thomas A Sangma bad u Chief Whip jongka sorkar u Marcuise Marak. Ka NPP ka la trei shitom mynta la shisnem ei ei ban ïoh suh thied ha Mizoram bad dei tad mynta ka sngi ba la seng ïa kane ka party. Ha ka jingplie ïaka Party ha Mizoram la buh ruh ïa ki kyntien ba kyrpang kiba long Kawei ka sur kawei ka North East. U Myntri Rangbah haba kren ha ka jingialang u la ong ka NPP ka don ka thong ban tei pat ïa ka Mizoram bad kumjuh ruh ban pynneh pynsah ïa ka kolshor, jingithuh ha khmat ki bor ba halor. U la ong ïa une u symbai jong kane ka party ban ïar ha kane ka thaiñ shatei lam mihngi la bet da u kpa jong u u (L) P.A Sangma bad mynta ngi ïai bud ïa ki dienjat jongu.u la buh ïa ka thong ban ïada na ka bynta ki paid riewlum kane ka thaiñ, ïa ki Khristan bad ia kiwei kiwei ki rit paid. Ki dei lyngba kine ki thong kaba la pynlong ïa ka NPP ban nang khlaiñ khnang ba kan lah ban pynurlong ïa ka jingphoh sniew jong ki paidbah. U la pynpaw ruh ka jingkyrmen skhem baka NPP kan leh kam phylla ha Mizoram kaba dei ka jylla kaba bun ki paid Khristan. Ka India ka dei ka ri kaba don palat 100 million ki paid riewlum hynrei ym da don ba ithuh ïa ki ha ka synshar khadar. Dei tad hadien 50 snem ba ka ri India ka la ïoh ïa ka jinglaitluid ba la pynrung myntri ha ka sorkar pdeng ïa uwei u riewlum. U Conrad u la ong ba um kynnoh ïano ïano hynrei u kren halor ka jingshisha namar kat haduh mynta ruh kane ka thaiñ kam pat da ïoh ka bhah kaba biang ha ka synshar ka khadar. Ka NPP ka dei ka party kaba kwah ban wanrah ïa ka jingiatylli ha kane ka thaiñ baroh kawei hapoh kawei ka shatri bad kawei ka rynsan. U la ong ruh ba ka NPP ka trei da kata ka thong ban pynpiar ïa ka party ban wanrah ia ka jingiatylli ha kane ka thaiñ. Nga kyrmen skhem ba ki paidbah jong ka Mizoram kin pdiang ïa ka NPP bad ailad ba kan trei ha kine ki thong jongka bad ai ruh ba kan long ka party ka ban mih bujli bad ïalam ïa ka Mizoram sha ka lawei ba thymmai ong u Conrad. Ka dei tang ka NPP kaba ju kren bad ïeng pyrshah ïa kino kino ki jingshah thombor jong ki Khristan, ki riewlum rit paid bad kiwei kiwei ki riew rit paid ha ka ri. Ngin ïaid ïeng ïaleh na ka bynta ki riewlum bad ki hok jongki ong biang u Conrad. Wat la ym pat pynbna katno seat kan ïakhun ia ka election hynrei la shu pynpaw ba kan ïaleh katba lah ban pyniakhun na baroh ki constituency.u National General Secretary jongka NPP uba la thung ban peit ïa ka Mizoram u Dr Lalrintlunga Jahau uba la trei shitom ban seng ïa ka party ha Mizoram un long u khlieh ban peit bad pynkhlaiñ ïa ka party. U President ba rim jongka Young Mizo Association (YMA) u Lianzuala u la shah jied kum u Convenor jongka Party. Ym lah pyndep ïa ka MPA ba duh jingiarap grant ba la ai da ka XIII Finance Commission ruh ka la kut por noh bad ka jylla mynta kan hap ban pynlut hi ban pyndep ïa kane ka project namar mynta ka la duh ïa kane ka 25 klur tyngka. Ka XIII Finance Commission ha u Nohprah 2009 ka la ai ïa ka jylla 50 klur tyngka na ka bynta ban tei ïa ka Meghalaya Police Academy (MPA) ha kaba yn ngiam ban ai jinghikai haduh 450 ngut ki pulit. Ki kyndon ba la buh ban tei ki long 35 tylli ba kynthup naduh ka madan Parade, ki jaka ïa mareh, ïa kynthih, ka stadium, ka jaka hikai siat suloi ba shabar bad hapoh ïing, ki kamra Klass, ka Forensic Science Lab, ki jaka sah bad ki ophis. Hadien shisnem ka sorkar ka la thied 100 acre ka jaka ha Umran, Niangbyrni ban tei ïa kane ka MPA bad la aiti ïa ka project sha ka MGCCL. Ka kaiphod jingthoh CAG ka la lap ba na ka liang ka Police Head Quarter ki la pynrit ïa ka project da kaba mang ban tei sa tang 26 tylli ki jingtei ym shuh 35 kumba la mang mynshwa. Hadien kane ka MGCCL ka la nang pynrit shuh shuh sa tang 13 jait ki jingtei bad la leh ia kane namar ïa ka jingmang pisa la pynshong nongrim kat kum ki dor ha u ssnem 2010-11 na ka bynta ki ïing bad na ka bynta ki kam bor ding pat la pynshong nongrim da ki dor 2007-08. Ïa ka DPR la pyndep ha u 2013-14 bad ka dor ka la ïapher bakly- bak bad na kata ka daw ka MGCCL ka la khot tender ban tei sa tang 11 jait ki jingtei. Ïa ka kam la ai sha ki hynriew ngut ki kontraktor da kaba la ai por ba kin pyndep hapoh u Nailur 2016 bad Lber 2017. Hynrei ïa kane ka MPA ym shym la lah ban pyndep wat ka kam la dep 40 haduh 80 % bad ka jinglut ka la kot sha ka 33.09 klur tyngka. Ha u Lber 2016 ka sorkar ka la mang 3.61 klur tyngka na ka bynta kane ka project bad ïa ka pisa ruh la pyllait sha ka MGCCL ha u Nailur 2016. Na ka liang u AIG (Administration) u la pynpaw ka jingslem ka dei na ka daw ban slem ïoh ïa ka jaka bad ïa ka pisa la pyllait 30.61 klur sha ka MGCCL bad sa 10 klur la pan na ka sorkar naduh u snem ba la dep khnang ban ïoh pyndep noh ia ka project. Pynmih hukum u SP (Traffic) ïa Haba batai halor katei ka hukum bad ka jingthmu bad ka rukom pynïaid thymmai ïaki kali, u Bah D Khyriem DSP ka Ri-Bhoi bad dei peit ïa ka tnad Traffic, u la ong ba katei ka jingpynïaid thymmai ïa ki kali kan sdang naduh ka 1 tarik u bnai ban wan ha baroh ar liang ka surok service lane ha kaba yn sdang naduh lad Bethany Hospital, Pahamsyiem ter ter shaduh ka lad jong ka ophis ka Deputy Commissioner ha Umyngkdait la pynbeit ba kino kino ki kali kiba kiew na Guwahati sha Shillong, ka Surok Service Lane sha ka liang ka diang kan long beit thik tang na ka bynta ki kali kiba kiew sha Shillong (One Way) bad kino kino ki kali ki ban hiar na Shillong sha Guwahati, ka surok Service Lane sha ka liang ka diang kan long beit thik na ka bynta kito ki kali ki ban hiar sha Guwahati. U la ong ruh ba ïa kane ka hukum la pynmih na ka bynta ka jingsuk ki paidbah ba leit ba wan na katei ka surok ban ym buh jingeh ïa ki paidbah namar kumba long baroh shikatta ka jingeh ka mih na ka jingdheng kali ka dei namar ka jingïaid kulmar palat jong ki kali ha ka surok service lane ha sor Nongpoh. U Bah D Khyriem u la kyntu ïa ki paidbah kiba leit ba wan baroh naduh ki kali shimet haduh ki kali kamai ba kin bud ryntih ïa katei ka rukom pynïaid kali thymmai, khnang ba ki kali kin ym sahkut shuh bad ba ki paidbah hi kin suk ha ka leit ka wan. 2.40 lak ka tulop shibnai synniang u Bah AL Hek sha ki lanot ka Jylla Kerela S hillong, Nailur, 29: U Bah AL Hek, Myntri ka tnat Information and Public Relations (IP&R) ka Sorkar Jylla mynta ka sngi saitjaiñ u la noh synniang shibnai ka tulop ba u ïoh sha ka Kerala Chief Minister s Flood Relief Fund (KCMFRF) na ka bynta ban ïarap ïa ki lanot kiba la shah ktah na ka jingshlei um ba dang shen ha ka Jylla Kerela. U Bah AL Hek u la aiti ïa ka pisa da ka cheque kaba T.2,04,000 lak sha u Myntri Rangbah ka Jylla Kerala u Pinarayi Vijayan h a op his t reikam ha Secret ariat h a Thiruvananthapuram. Ïa une u Myntri ka Sorkar Meghalalaya la pdiang burom da u Myntri Rangbah ka Jylla Kerela uba la pynpaw ruh ïa ka jingsngewnguh shikatdei eh ïa u Bah AL Hek. U la pynpaw ruh ïa ka jingkyrmen ba une u synniang ba u la noh kan nang pynsyaid pynrhem bad kan nang wanrah shuh shuh ïa ka jingïadei kaba jan na ki paidbah ka Jylla Kerela, ba ju tip ruh kum ka God s own Country bad ki paidbah Ban shngaiñ mynmiet, da ki solar light ai u MDC Mawkhar sha ki 7 shnong Shillong, Nailur 29 : Ki hynñiew tylli ki shnong jong ka Mawkhar - Pynthorumkhrah ha ka sngi Saitjaiñ ki la ïoh da ki solar street light na u MDC jong ka thaiñ Bah James Ban Basaïawmoit. Katei ka sienjam ba utei u MDC u shim ka long ban wanrah ka jingshngaiñ ïa ka leit ka wan jong ki nongshong shnng jong kitei ki hynñiew s hnong ha ka por mynmiet khamtam eh ha kito ki jaka kiba kham khim. Ki shnong kiba ïoh jingmyntoi na katei ka skim MDC, ki kyn th u p ïa ka Riatsamthiah, ka Wahingdoh, ka Umsohsun, ka Wahthapbru, Mission, Mawkhar bad ka Lawmali. Ka Riat s amth iah b ad ka Wahingdoh ki la ïoh mar 10 tylli namar ka jingheh jong ka jaka, katba kitei kiwei pat ki la ïoh pdiang mar 5 tylli. Haba kren shwa ban sam ïa kitei ki solar light,. u MDC u la ong ba ka sienjam ba u shim ban ai da ki solar light sha kitei ki shnong kadei hadien ba u ïohi bad ïoh ruh ïa ka jingkyrpad na ki nongshong shnong ba donkam ki street light ha ki shnong jong ki khnang ban shngaiñ ha ka leit ka wan. U la ïathuh ruh ba ka dor jong kitei ki solar light ka poi kumba 25hajar tyngka kawei bad kumta na ka bynta ki 45 tylli ba u sam ha katei ka sngi, ka la poi kumba 11lak tyngka ei ei. Kine kidei ki solar light kiba kham bha bad kumta ki kham rem, u la ong da kaba ïathuh ruh ba ka rukom thaba jong ki ruh ka kham pher namar ki thaba kynsan haba don ba khih ne mareh ha kito ki jaka ba dum nalor ba ym donkam ban da buh battery kumba long kiwei ki solar street light. Ha katei ka sngi la wan ban don lang ruh da ki rangbah shnong kumjuh ki nongïalam shnong na kitei ki hynñiew shnong, ki seng samla bad ruh ki seng longkmie nalor kiwei kiwei. Ka jingthmu jongnga da kaba sam ïa kine ki solar street light kadei, namar haba don ka jingshai hangta kadon ka jingshngaiñ bad ka jingsniew ruh kam ïoh jaka khamtam ha kum kane ka juk ba ki khynnah bad samla ki smat bha ban shong ha ki kynja ba dum bad kyndong kynshrot, u la ong. Nalorkata, u ong ruh ba ki paidbah ki dei ruh ban sngewthuh ba kitei kiba u sam ha katei ka sngi kim dei satia kiba u ai na ka pla lajong hynrei kadei lyngba ka skim kaba ki paidbah ki dei hok ban ïoh. Kane ka long kumba ai hi maphi dalade ïalade namar dei maphi ba jied bad bynshet ïanga ban pynïoh ïa ka hok ka jongphi, ula ong. Ha kajuh ka por, ki nongsynshar shnong ki la pynpaw ka jingkmen kaba khraw halor ka jingïohi jngai jong utei u MDC na ka bynta ka jingshngaiñ ki nongshong shnong bad ruh na ka bynta kiwei pat ki jingïarap bad ki jingsnohkti lang jong u ha ki shnong ki thaw na ka por sha ka por. Da ka ambulance kyrpang ïa kiba sah ha Shillong ai u MLA ka Mawsynram Shillong, Nailur 29 : Ban pyns uk ïa ki paidbah ka Mawsynram constituency kiba sah ha Shillong haba don kiba pang ba shitom ne kino kino ki jingjia ba sngewsih, u MLA ka Mawsynram, Bah HM Shangpliang ha ka sngi Saitjaiñ u la pyllait paidbah ïa ka ambulance kyrpang na ka bynta ka jingdonkam jong ki. Ïa katei ka kali kit nongpang, u MLA u la aiti ha ka M awsynram Con stituency Welfare Organisation Shillong (MCWOS) kaba dei ka seng jong ki nong Mawsynram constituency kiba sah ha Shillong ba kan pynïaid haba don ki nongpang ne kiba khlad ban kit na Shillong sha ki shnong kiba hap ha Mawsynram constituency. Katei ka sienjam ba u MLA u shim kadei namar haba don ki paidbah ka Mawsynram constituen cy kiiba shitom jur ki ju wan phah sumar ha ki hospital bapher bapher jon g ka nongbah Shillong hynrei haba don ba khlad jynjar ban wad kali kit nongshnong ka Jylla Meghalaya ba ju tip kum ka Abode of the Clouds. Na ka liang u Bah Hek u la ong, nga sngewkmen shikatdei eh ban mihkhmat ïa ki paidbah ka Jylla Meghalaya, da kaba aiti ïa kane ka pisa kum u synniang jingïarap sha ki paidbah nongshong shnong ka Jylla Kerela. U la ïathuh, ba ka Sorkar Meghalaya shen kan sa aiti ïa ka pisa ba la noh synniang da ki paidbah sha ka Meghalaya Chief Minister s Flood Relief Fund (MCMFRF) ïa kaba yn sa aiti ha u Myntri Rangbah ka Jylla Kerela. Nga sngewkmen haduh katta katta ban wan iuhkjat ha ka jylla ba la khlad ïa u hymmen rangbah jong ngi, u Shri M. M. Jacob (bam kwar ha dwar u Blei) uba la long u Lat ba la shakri la 12 snem kynthih ïa ki paidbah nongshong shnong ka Jylla Meghalaya, la ong u Bah Hek. Ïa u Bah AL Hek la synran lang da u Bah Christopher Rani, CEO ka CR Projects, ka kompani ba don ïa ka shlem treikam ha Nongbah Shillong. metïap kane ka la buh jingeh ïa kiba haiing hasem b an kit sha s hnong. Na ka liang u MLA haba kren shwa ban pyllait paidbah ïa katei ka kali u ong ruh ba ha kine ki hynriew bnai ba u jop u la sakhi bad kynduh hi markhmat ïa ka jingeh kiba bun bha ba ki paidbah ka thaiñ ki kynduh haba don kiba pang ba shitom bad khamtam eh haba ïadei bad ka jingeh ban ïoh ambulance. U ong ruh ba katei ka kali kan ïarap ban weng ïa ka jingeh jong ki paidbah ka constituency khamtam haba donki jingjia ba sngewsih. Shuh shuh u ong ruh ba ka jingaiti ïa ka ambulance sha ka seng MCWOS ka dei namar ba ka Shillong ka dei ka jaka ba ki paidbah ka constituency ki wan shah sumar haba pang ne shitom bad ba kan pynïaid ïa ki jingdonkam baroh. U Bah HM Shangpliang ha kane ka sngi u la pyllait paidbah ruh ia ka kot shaphang ka shnong Mawsynram ba la thoh da u bah Dras Marbañiang. Yn tyrkhong kyiad la 2 tarik Nongstoiñ, Nailur, 29: U Deputy Commissioner (Excise) West Khasi Hills District Nongstoiñ, u la pynbna ba yn ym don kyiad ha baroh kawei ka West Khasi Hills District ha ka 2 tarik u Risaw na ka bynta ka jingrakhe ïa ka Gandhi Jayanti Day. Baroh ki dukan kyiad, IMFL shops, Bar Hotels, Canteen, C.A. Bars, C.S. Shops, out stills, Bonded Warehouse, kin khang lut ha katei ka sngi. Kiba ïaleh pyrshah yn pynshitom ïa ki katkum ka Excise Acts and Rules. Pynsngewthuh ki Asha ban ïada na u Niangpyrsit bad kynjoh 15 snem ka rta. Ha ka jingïaid paidbah la ïashim bynta da ki khynnah skul jong ki 4 tylli ki skul ba kynthup ïa ka Tlongpleng Govt LP & UP School, ka Tlongpleng Secondary School, ka Sianti Memorial School bad ka Shipara Lummawsaw LP School. Ha kane ka jingïaid paidbah la ïasnohkti lang ruh da ki kmie ki kpa jong ki khynnah skul. Nalor ka jingkren ba la ïoh na ki ASHA bad ki AWW shaphang kumno ban ïakhun pyrshah ïa ka jingpang Measles Rubella lyngba ka jingai dawai, ki khynnah ki la ïoh ruh ïa ka jinghikai ban lehkhuid ban phong ki sopti kiba khuid bad kiba suba. La pynkut ïa kane ka jingïaid paidbah da kaba ai khublei ïa baroh kiba la wan ïashim bynta khamtam ïa ki nonghikai jong baroh saw tylli ki skul kiba la phah ïa ki khynnah ban wan ïashim bynta shitrhem. Saphriang ka Video ha WhatsApp ba niah kali u ksew sha ka kadiang ha ka jaka shong kaba sha khmat bad ha ka jaka ba dei ban shong u draibar ban niah ïa ka kali la don da u ksew. U Superintendent ki pulit ba dei peit ïa ka jingpynïaid kali hapoh jong ka East Khasi Hills District u Bah Banshanbor J. Laloo, haba kren ha u nongthoh khubor u la ong ba u ksew un niah kali kaba ym lah ban long. La ong ba lehse kane ka dei ka video kaba la shu edit, hynrei na ka liang jong ki pulit kila phah khot ïa u trai jong ka kali ba un wan mih ha khmat jong ki pulit la shai ka sngi haba ïa dei bad kane ka Video kaba la saphriang mynta ka sngi.

SLA 2 MAWPHOR 30 TARIK NAILUR (SEPTEMBER), 2018 ADMISSION SPOT ADMISSION Bhagawan Buddha Homoeopathic Medical College & Hospital (BHMS) Bangalore. Local Contact: 98561-72263/ 97749-90534. MCS COACHING Comprehens ive MCS Mains Coaching by Experien ce Facu lty with execellent resu lt s. Fo r details contact NEC A cademy, Lait umkh rah Main Road. Ph: 82598-45428/ 87298-87525/ 94361-03712. JOB EXAM COACHING In tegrated Co aching for DSC/M PSC exams b y exp erienced faculty with excellent results. Contact NEC Academy, Main RoadLaitu mkhrah. Ph: 82598-45428/ 87298-87525/ 94361-03712. ADMISS ION Admission Exten ded for B.Ed/M.Ed/DL.Ed (2 years, Regular & No n- attending) under UGC & NCTE Recog nised Universities. Regular class & Ho stel facility for regular mode candidates. Direct exam fo r no n- attending candidates. Last Chance for 2 years Course ( B.Ed 4 Years from Next Year). PRAGYA ACADEMY Guwahati 90851-17733 /94352-77320. NEET (MBBS /JEE (ENGG) COAC HING Admission going on for XII passed. Class starts from July daily 5 hours classes weekly Mock test stu dy material provid ed. Join Fermions, Dhankheti 0364-2505939 Entrance'17 Qualified 60+ CLASSIFIED DONKAM AGENT Ban pynwad Ïingwai ha Shillong, ba pynioh yn ai bu skit. Ph:87947-36858. TO SELL The set up of an Institution includes Chairs, Tables, CCTV et c. Co nt act @ 97749-64920. TATA COFFEE TEA LMNTEA Soup Black Coffee. Call 9863063366. COFFEE MACHINE Sweet corn Machine Expresso Machine Freezers Steamer Water Dispenser. Ph: 9863063366 PA SYS TEM Na ka bynta ki Ïingmane, Hall nadu h Rs.20000 s haneng. Lah ru h ban kyllian g b ad kiba rim. Ph on e: 80144-43078. DORBAR SHNONG MAWLONG (NEIGRIHMS) Kiba paw kyrteng harum sngewbha phone ha ki No. harum ba pyniaid ïa ki post Electrict na ki jaka jong phi. Mita L.Mawlong, Morning Lyngdoh, Sarah Khonglah, Amos Shadap, Disalin Shabong, Mildret Songthiang, Hamson Sayoo, Klotilda Dkhar, Plonear Rani, Ibas his ha Nongtduh, Kabita Lyngdoh. Ph. No: 81318-91593/ 87878-56395/ 87309-44182. KA J INGPYNBNA Kan e ka lo ng ka jingpynbna ba ka Dorbar Shnong Umling kan pynlong ia ka jingpynkhuid Shnong ha ka 2/10/18. Kumta la kyrpad ia baroh kiba don ing ne jaka hapoh Shnong Umling bad kiba sah shabar Shnong Umling ba kin sngewbha ban mih lan g ha katei ka sn gi. Con tact. 9615672308/ 81310089041. C. Wahlang Rangbah Shnong Umling. DOWN TOWN DIAGNOS TICS Ki doctors ban wan peit nongpang ha Downtown diagnostic (Laitumkhrah ) h a 03-10-18. 1.Dr.J.Talukdar M S (Ryndang, Shkor, Khmut). 2.Dr.Sumitav Baruah MD (Jingpang baroh khoit ). 3.Dr. Khurshid Ahmed (Ba pang khyllai, Suh, 4. D r. S u b h e n d u Buzarbaru ah M D (Jingpang kynthei ). wad jin gt ip 8794286753, 03642507246. BAJAH & BAIOH TAM LA IOH TAM (1) Ka Bek i M artina Marbaniang. (2) Ka ATM jong i Johny.C. Khonjuju (3) Ka ATM Milan Thoudam (4) ka ATM jong i Bajop Pyngrope. (5) Ka ATM jong i Wanbiang Jyrwa. (6) Ka Smart Card i Ro mi Rymkhlem. (7) Ka Debit Card i Cliffton Warjri. (8) Ka wallet i Rapb orlang Mukhim. (9) Ka wallet u Mitan Das. (10) Ki kot donkam i Kajal Singh. (11) Ka Licen ce i Samu el Dkhar. (12) Ka Wallet jong i Andrew Mylliemngap. (13) Ka Licen ce i Frankling Syngkli. (14) Ki Shabi. (15) Ka Debit Card i Jenifer Rai. (16) Ka license u Prasanta Pathak. (17) Ka Purse badon ka Epic i Fulmerry Khongsit. (18) Ka ATM jong Iter Basar. (19) Ka Passbook i Barisha Kharko ngn go r. (20) Ka ATM i Eltihun Makri. (21) Ka ESIC Card i Jonali Nongtdu. (22) Ka Epic i Arjun Kurbah. Ki trai sa wan mih sha o ph is Mawphor ha Mawkhar. JOB DONKAM Marketing Executive ha Maxworth Mecantile Rs 6500/-. Ph: 98630-20778. JOB Job available in Shillong for Smart Peo ple, go od income+ Bonus. Criteria Language: Khasi, English. Qu alification: 10 abov e. Apply immediately- limited vacancy. Phone: 87875-79886/ 97749-76949. DONKAM KYRKIEH Permanent Pos t ha ka jylla Me ghalaya, Inter national Govt. Regis t er. Jings iew ba biang. Rta: 18-29. Kyrdan pule Clas s -10 s haneng (any Stream). Ph: 8974247 084, 8732084590. CLASSIFIED TUITION Class-XII-X, Laban Lastop. Ph. No: 93664-35198. PHI KWAH PYNTREI JCB? Co nt act: 87944-80374. Shyiap, Mawit, Mawria dor babit. Contact: 87944-80374. TRAINING S HNA SABON Ha Shillong kiba kwah call: 8837298148/ 9774863413. CLASSIFIED Jaiaw Lait do m. Ph: 9863315622. No Agen t. Ha Lads harai (Lums ohphoh) Rs 15/-, Umran Rs 25/-, Rs 30/-. Rs 35/-. Ph on e: 87320-07398. JAKA Mawkasiang New Shillong Rs 150 haduh Rs 260/- Ph: 76410-39611. KA FARM Harum Umsning. Contact: 90897-52005. Ha Laitkor 40000 sqft. Ph: 94361-06253. JAK A (1) Mawkasiang 5800 sqft dor 230/- (2) Mawsiatkhnam 9161 sqft dor 80/- ai plot. (3) Mawtawar Thapbalieh 5252 sqft dor Rs 1,80,000/ - (4) Mawlyndep 2 Akar dor 45/-. Ph: 87877-47976. Mawlai Mawtawar Rs 40/- Rs 60/- & Rs 70/-. Co nt act: 94369-25152. KYRKIEH Ha Bir 4 KM na Umsning. Jingheh: 3.5 Acre. No Agent. Phone: 98560-22464/ 70057-91175. JAK A Mawlai Mawroh 5010 sqft. Ph: 98630-68388. Ha Mawsyiem Umlyngka 7221 sqft T.250 shi sqft. Pho ne: +91 87947-93204. Jaka ha Umsning Bir, 30 sqft. Ph: 96129-34602. Baroh 5300 sqft ne shiteng ha Nongrah Nonglum. Ph: 82590-41314. Jaka ha Laitkor 3Akar tam Ph one: 97740-68588 (No Agent). U Vice President ka ri u M. Venkaiah Naidu katba dang khublei bad shah on lynti ha u Myntri ka Rural Development, Panchayati Raj and Mines u Narendra Singh Tomar, Myntri ka Urban Development and Housing jong ka Madhya Pradesh ka Maya Singh lem bad kiwei shuwa ban mih na Gwalior. PIB KALI/BIKE Car Tide One Private. Ph: 70852-67189. Pick-Up Mo d el:2015. Rs.5,50,000/- Ph: 7005695923. DAWAI JINGPANG BUNJ AIT Ulcer, Gast ric, Diab etes, BP, Kynthei, Heh kpoh, Khynnah rit. Ph: 97742-83048. DAWAI Niangmong, Shñiuh, Khaid, Pso riasis, Pimp le, Skin Cancer & baroh. Ph: 97742-83048. RCM READINGTON PUC Phi lah ban ïoh ia ki tiar jong ka Company RCM na RCM Readington PUC kaba don Mawlai Mawiong Rim bad ha Mawkhar ha khrum dukan Well & Spring Mawkhar,Shillong. : 8837303608 / 8837485298 Treilang ka India, Bangladesh halor ka khaïi laitluid: Prabhu New Delhi, Nailur: Ka India bad Bangladesh kila dep ban treilang ha ka Comprehensive Economic Partnership Agreement (CEPA), lane ka jingkhaïi laitluid (free trade agreement-fta), ka ban long ka nuksa na ka bynta ban ban kyntiew ïa ki kam khaïi ka thaiñ ha South Asia, ong u Myntri ka Commerce u Suresh Prabhu. Haba pyllait ïa ka kaiphod jong ka World Bank Group halor ka khaïi pateng ha South Asia, u Prabhu ula ong ba ha jingleit ba dang shen sha Bangladesh bad la ïakren bad ki Myntri ha katei ka ka ri, haba la rai ban plie hynñiew tylli ki 'haats' lane ïew khappud, don napdeng kine kiba la dep plie bad treikam. Ha ka jingleit sha Bangladesh, la tyrwa ban pyrshang soi ïa ka Comprehensive Economic Partnership Agreement bad la treilang bad Myntri ka Bangladesh ban pyntyllun ïa kane ka kam, ong u Prabhu. Ula ong ba ka India bad Bangladesh kila mynjur ban kyntiew ïa ki kam khaïi bad ban pynïaid ïa ki rel, kali, jhad bad liengsuiñ kit mar sha ki jaka ba la jied. Ula bynrap la wer ïa iu Myntri kam khaïi ka Bangladesh bad ka kynhun ban wan sha India ha u Risaw na k abynta ban kren ïa ki kam khaïi bad seng kam hapdeng kine ki ar ri. Ula ïathuh ruh ba ka ka India bad Sri Lanka kila treilan g bad shimkhia ban leh ïa kam khaïi laitluid lyngba ka TFA. Ka India ka dap da ka jingkmen ban kyntiew bad pynïar ïa ka jingkh aïi bad kiwei pat ki ri jong ka South Asia. Ka kaiphod jong ka World Bank ka "A Glass Half Full: The Promise of Regional Trade in South Asia" ka pyni ba ka kam khaïi jong ka India ha South A sia ka kynjoh tang $19 billion bad ka long 3 per cent na ki kam khaïi ba $ 637 billion ha ka pyrthei s olonsar. Ka kaiph od kala pynpaw ruh ba ha kane ka khyllipmat ka kam khaïi hapdeng ka India bad Pakistan ka long $2 billion shi snem. U Rahul u dei uba lamwir, ong u Myntri ka UP Lucknow, Nailur: U Myntri ka tnad Labour jong ka Uttar Pradesh u Swamy Pras ad Maurya ula kynthah tyngeh ïa u President jong ka seng Congress u Rahul Gandhi namar ka jingïai kynthoh jong u ïa u Myntri Rangbahduh ka ri u Narendra Mod i, bad ñiew ïa u ba u dei u riew lamwir bad um don hok ban ïalam khmat ïa kane ka seng saiñ pyrthei kaba rim tam ha ka ri. U Rahul Gandhi ula ïai ban da kaba khot ïa u Myntri Rangb ahduh ka ri u nongtuh, bishar hi ïa ka akor jong u Modi, um shlan ban ang pyrshah tang shi kyntien ruh, ong u Maurya, u politis han ba mih na ka s eng Bahujan Samaj Party (BSP) sha ka seng Bharat iya Janata Party (BJP) b ha shuwa ka eleksho n 2017. Ka dei ka jinglehraiñ kaba khraw bha namar ba u nongïalam ka Congress u sniew ktien palat ïa u Myntri Rangbahduh jong ka ri, ong une u Myntri shabar ka jingïalang ha Mainpuri. Ula bynrap ruh ba ka dei ka jingleh khyllung bad kam dei satia ban mih na u heh ka Congres s, bad ula ong ba kane ka seng liang pyrshah ka dei ban sheptieng ba kine kiei kiei baroh ki pyndumok kylla ïa ki p aidbah. U Maurya ula ong ba ka jingleh kam khyllung jong u Rahul la ïohi paidbah naduh ba u kdup ïa u Modi ha Lok Sabha bad hadien sa kren kaba ki khynnah rit kim shlan ban ong. Une u Myntri ula ong ba ka jingpynshit bad ïalap ka Cong ress pyrshah ïa ka kam thied jet thma Rafale kan ym khate ne khanglad satia ïa ka jingjop jong ka BJP ha ka elekshon Lok Sabha ha u 2019. Ka Myntri ka tnad Textiles ka Smriti Irani katba dang shim bynta ha ka jingphylliew jingmut jong ka India Chamber of Commerce ha Kolkata. PIB

30 TARIK NAILUR (SEPTEMBER), 2018 MAWPHOR SLA 3 Shah pynngat 5 ngut halor ka jingpyrshang shim jingim jong u PM ka Ethiopia Ka jingbthei bom kala jia khyndiat por hadien ba u Abiy Ahmed ula pyndep ia ka jingkren ha ka jingialang paidbah ha ka Nongbah. Addi s Ababa :Ki nongbishar ha Ethiopia kila pynngat ha ki kyndon kiba tyngeh pyrshah ïa ki san ngut ki s uba donkti ha ki kam lehnoh hadien ka jingpyrshang ban shim ïa ka jingim jong u Myntri Rangbahduh (PM) ka ri u Abiy Ahmed lyngba ka jingthombor da u bom grenade ha ka jingïalang paidbah kaba la long ha u bnai Jylliew bala dep. Katei ka kam thombor ha ka Nongbah Addis Ababa kala wanrah ia ka jingiap jong ki arngut ki briew bad pynmynsaw palat 100 ngut kiwei pat, hynrei u Abiy um s hym la myns aw tang khyndiat ruh. Naduh ba ula shimti ia ka shuki PM jong ka ri ha u bnai Iaiong bala dep, u Abiy ula wanrah ïa kiba bun ki jingkylla ha kaba ïadei bad ki kam saiñ hima s ima, ka ïoh ka kot bad ha ki jingïadei kam bar ri ïa kaba la pdiang sngewbha da kiba bun balang hapoh ka ri.halor katei ka kam thombor u OM ula ong ba kad ei ka jingpy rshang bym seisoh da ki kynhun ki bym kwah ban ïohi ïa ka jingïatylli hapoh Ethiopia. Ki s an ngut ki s uba donkti ha katei ka kam thombor ki kynthup ia u Getu Girma, Birhanu Jafar, Tilahun Getachew, Bah iru Tollosa, bad u Des alegn Teafaye kiba la ngat ha ka jingshah tian bishar. Ki nongbishar kila ong ba kitei ki suba kim don ia ka jingngeit ba u Abiy un ioh ia ka jingkyrshan na ki kynhun bynriew Oromos ba bun paid.u PM uba dei ia lade na katei ka kynhun jaidbynriew Oroma ula wan ha ka bor hadien lai snem jong ki jingïakhih bala lamkhmat da ki jaidbynriew Oromos, kiba la dawa ban pynkut noh ïa kata kaba ki khot ka samoi jong ki kam leh shiliang ha ki kam sain hima sima bad ha ka liang ka ïoh ka kot. Katkum ki nongbishar la kynnoh ruh ba kitei ki suba kidei na ka kynhun kieng atiar Oromo Lib erat io n Front (OLF) ia kiba la dei ban shah ba kin shimti ïa ka kam nongïalam hapoh ka ri.lyngba ki jingpynkylla hapoh ka jingïalam jong utei u PM bathymmai ka OLF kadei kawei na ki kynhun kieng atiar kaba ym shym la kynthup shuh hapoh ka kynhun seng lehnoh hapoh ka ri naduh kine ki khyndiat bnai bala lah.ki nongialam bala shah pynryngkang par jong katei ka kynhun kila ïoh ban wanphai pat shala ka jong ka ri ha ka 15 tarik mynta u bnai. Naduh ba ula shimti ha ka bor ha u bnai Ïaiong bala dep u Abiy ula pyni ia ka jingtbit kum u nongialam sain hima bad uba la wanrah ia katto katne ki jingkylla ha ka liang ka ïoh ka kot bad uba la wanrah ruh ia ka jingïadei kaba jan bad ka ri ba markhap ka Eritrea. Pynrem ka Amnesty ïa ka jingkubur u Duterte halor ki kam pynïap briew Siat ïap ki shipai Iran ïa sawngut ki lehnoh ha khappud Pakistan LONDON :Ki shipai Revolutionary Guard Corps ka Iran kila ïathuh ba kila ïoh ban siat ïap ïa sawngut ki lehnoh ha Saravan kaba dei ka thaiñ khappud bad ka Pakistan ha ki bynta shathie mihngi ka Iran kaba hap hapoh Sistan-Baluchestan province. Ki lehnoh Sunni ha ki bynta shathie mihngi ka Iran na ka por sha ka por ki ju pynlong ïa ki kam thombor pyrshah ïa ki bor shipai bad riew paidbah, da kaba kam ba ka dei ka jing b an b ein pyrshah ïa ki kynhun Sunni Muslim hapoh ka ri kaba bun ki Shiite hapoh Iran. Lyngba ka lad pathai khubor IRIB, ka Revolutionary Guard kala pynbna ba ki shipai Iran kila ioh ban siat ïap ïa sawngut ki lehnoh bad pynmynsaw ia arngut kiwei pat, katba kiba bun kiwei pat ki dkhot jong ka kynhun lehnoh kila ïoh ban phet rkad sha ki bynta ba marjan shapoh Pakistan.Ha kane ka jingjia la ïathuh ba kam shym la don kano kano ka jingduh sha ka liang ki shipai Iran. Na ka liang ka Guard kala ong ba katei ka kynhun lehnoh kadei kaba don ka jingïadei bad ka kynhun lehnoh ba khlaiñbor, hynrei kam shym la jer kyrteng satia.ka Tehran kala ju iai kynnoh ïa ka United States, Israel bad Saudi Arabia halor ka jingai jingkyrshan ia ki lehnoh Sunni ka jingkynnoh ïa kaba la kyntait da kitei ki ri. Ka Iran kala pynpaw ruh ba ki kynhun lehnoh ki ioh ia ka jaka riehtngen hapoh Pakistan bad kala maham ruh ba kan thom da kaba tyngeh ia ki ktem jon g ki lehnoh lada ka Islamabad kam leh da kaba tyngei ia kine ki kynhun. Shuh shuh na ka liang ka Iran kala py nju r ïa ka jingpahara ha kitei ki jaka khappud khamtam hadien ka jingjia shah thombor ha ka por ba ki shipai ki dang ïaid parade ha ki bynta shathie sepngi ka Iran ha kaba san ngut ki lehnoh kila siat iap haduh 25 ngut ki briew ha kaba shiteng na kine kidei ki shipai Revolutionary Guards kaba la jia ha ka sngi Saitjaiñ jong ka taïew bala dep. Ïap palat 400 ngut na ka jingkhie ka Tsunami hadien u Jumai ba jur ha Indonesia U briew uba dang rah ïa ka met ïap i khunlung iba la ïap na ka tsunami bad ki briew kiba dang shah sumar Jakarta :Haduh palat 400 ngut ki briew la pynthikna ba kila ïap hadien ka jingkhie jong ka tsunami ne ka jingkhie dew ka duriaw kaba la pynlong da ka jingkhynñiuh jong u jamai ba jur uba 7.5 magnitude uba la syllad ïa ka sorbah rud duriaw jong ka Indonesia hynnin ka sngi Thohdieng. Hadien katei ka jingjia ka jingkhynñiuh jumai ka dang ïai bteng ban pynher syrngiew ïa katei ka sorbah ha kaba da ki hajar tylli ki ïing kila khyllem nalor ki hospital, hotel bad ki dukan heh.ki kam aijingiarap ki dang ïai bteng watla kala don ka jingpynthut na ka jingduh noh jong ka bording elektrik.ka surok ba kongsan kaban lam sha katei ka sorbah ha Palu kala shah khanglad namar ki jingtwa jong ki lum ki wah bad ka jingkieng ba kongsan ruh kala khyllem noh. Na ka liang ka kynhun kaba dei khmih halor ki jingjulor (disaster agency) hapoh Indonesia kala iathuh ba palat 400 ngut ki briew kila iap bad la khmih lynti ba ka jingïap kala ban nangkiew shuh shuh. katba palat 540 ngut kiwei pat kila mynsaw. Bun bah ki met ïap la iohi kiba la thiah lyngktar sharud ka duriaw namar ka tsunami, hynrei ym pat lah ban tip thikna ia ka jingdon jong kiba iap, ong u Sutopo Purwo Nugroho uba dei u nongaiktien na ka bynta ka agency lyngba ki lad pathai khubor. Haba katei ka jingjia kala sdang ban jia, ki briew ki dang ia bunkam hala ki jong ki jong ha katei ka jaka rud duriaw bad bun kito ki bym shym ka phet krad kila shu iap ei ha katei ka jingwan syllad kynsan jong ka um duriaw, ong utei u nongaiktien.ki don kiba la ioh laitim da kaba kiew ha hajrong jong ki dieng kumba 18 phut shajrong ban lait na ka jingwan sar jong katei ka um duriaw kaba ha ka kynjang kaba palat 10 phut shjrong, ong shuh shuh u nongaiktien. Katei ka jingjia kala wan jia ruh hadien ba da ki spah ngut ki briew ki dang pynkhreh na ka bynta kawei ka tamasa beach ha Palu. Kane ka tamasa ka dei ban sdang ha ka miet jong ka sngi thohdieng. Ha kawei na ki video ba la shu ïoh ring malu mala la ïohi ba ka um ka ba heh ka la jynrat kynsan kynsan ïa ki ïing ki sem jong ki briew ha ryngkat bad ka jings hah rong ki kontainer jong ki lieng shaka ïingmane jong ki muslim ha kane ka shnong.u Nugroho ula ïathuh ba ki la lap ruh wat ïa ka met jong ki briew ki ba la shah ban na ka jingpra jong ki ïing ki sem bad ïathuh ruh ba kumba 350 ngut eiei ki briew ki la mynsaw jur. Da ki spah ngut ki briew kiba mynsaw ki la ïoh ban ai ka jingsumar ha ki ïing ba shu tap shiliang. Ka Indon esia's meteorolo gical bad ka geophys ics agency( BMKG) ka la maham lypa ruh, ba kan sa don ka jingkhie tsunami hadien jong ka jingkhynñiuh jumai bad ki la buh antad ruh ka por kumba 34 minute eiei ba kan sa wan.kane ka agency ha kawei pat ka liang ka la shah kynthoh jur hadien ba ka la pulom ban ai ka jingpyntip sha ki paidbah ki ba lehkmen ïa ka tamasa Palu ha ka sngi saitjaiñ, hynrei wat la na ka liang ki heh sorkar ki la kam ba ki la dep ai lypa ban jingpyntip da kaba phah ruh da ka jingmaham ba tyngeh. Kumba 6,00,000 ngut ki briew ki don ha ka shnong Donggala bad Palu.U Chief security minister Wiranto ula ïathuh ba na ka liang ki shipai ki la phah ruh da ka liengsuiñ na ka bynta ban ai ka jingïarap. Ïa mynta shipor na ka liang ki bor sorkar ki la khang noh shwa ïa ka kad liengsuiñ hadien ba uwei na ki tower jong kane ka kad lieng u la julor bun na ka jingwan jong u jumai. Ki bor sorkar ki la ïathuh ruh ba kin sa ïaleh kat ba lah ban plie noh khnang ba kin dup ai ka lad ïa ki shipai ba kin pyndonkam na ka bynta ban leit sha ki jaka ki ba la shah ktah jur. U Yohannes Sirait jong ka AirNav, uba dei ruh u air traffic management agency u la ïathuh ba ki kyrmen ba ka kad lieng suiñ kan sa plie noh kham kloi naka bynta ban ïoh pyntrei kam noh ïa ki lieng suiñ. Ki bor ba dei peit ki la ïathuh ruh ba wat na ka surok kaba dei ban poi sha ki shnong bapher bapher ki la jot la pra, bad buh hapdeng ka jingeh na ka bynta kito ki briew jong ka agency ki ba dei ban leit ai ka jingïarap sha ki shnong ba la shah ktah jur na ka jingwan jong u jumai bad tsunmi. Uwei u nongshong shnong u la ïathuh ba, kam don satia kano kano ka lad jingïarap lane ka jingpynkynriah ïa ki briew ha ka shnong ba u shong u sah Ka Indonesia ka shong ha ka jaka ba la ju khot kum ka Pacific Ring of Fire bad ka jingkhynñiuh jumai ka ju long khah khah ha kine ki thaiñ. Ha u Naitung ba la dep ka la don ruh ka jingkhynñiuh jumai ha kaba500 ki la ïap ei ha kawei na ki dewlynnong ba ju sah bun bha ki nong jngohkai pyrthei ha Lombok, u jumai u la pynjulor ïa bun tylli ki shnong ba marjan. U President ka Philippines u Rodrigo Duterte ula kubur halor ki kam pyniap briew. Manila :Ka Amnesty International kaba dei ka kynhun kaba peit ïa ki hok longbriew manbriew ha kane ka sngi Thohdieng bala lah kala pynrem jur ïa ka jingkubur jong u President ka Philippines u Rodrigo Duterte ba kila don ki kam pyniap briew kiba long shabar jong ka aiñ ha ka por ba u dang bat ha ka bor kum u President. U Duterte ha ka sien kaba nyngkong ula kubur halor ki kam pynïap briew ha ka por jong ka jingïaleh ïa ka thma pyrshah droks ha kaba haduh kumba 4,800 ngut ki s uba nong pyndonkam drok kynthup ïa ki nong die kila shah pynïap da kaba ong ruh ruh ia ki tang kane ka pop jong nga, ong ki lad pathai khubor. Ka Amnesty kala ong ba kane ka jingpdiang jong utei u president barim ka pyni ïa ka jingdonkam ba kyrkieh jong ki ri ka pyrthei na ka bynta ban pynlong ïa ka jingtohkit halor ka jingshah pynïap jong ki hajar ngut ki briew kynthup halor kiba bun ki jingpynkhein ïa ki hok longbriew manbriew ha ka kyrteng jong ka thma ka sorkar pyrshah ia u drok. Na ka liang u nongaiktien jong u Pres ident u Harry Roque ula ong ha kane ka sngi Thohdieng ba katei ka jingkren jong u Duterte kalong kaba shu kren biria bad ia kaba ym dei ban shim khia da lei lei ruh.mynta na ka liang ka ïing International Court of Jus tice ka dang pynlong ka jingtohkit halor ki artylli ki jingujor kam pyntriem pyrshah ia u president ka hilippine. Katei ka thma pyrshah drok kala sdang naduh ka 1 tarik Naitung 2016, kaba dei ka sngi ha kaba u Duterte ula shimti ïa ka shuki president jong ka ri, ha kaba ula ai bor ïa ki pulit ba kin siat ïap ïa kino kino ki s uba kiba pyrshang ban ïaid lait na ka jingshah kem. Katkum ka jinglum jingkheiñ da ka tnad sorkar na ka Anti-Drug Agency jong ka Philippines, haduh 4,854 ki s uba nong pyndonkam droks kila shah pynïap na ki jingkhynra jong ki pulit bad kumba 155,193 kiwei pat kila shah kem ha ki 108,058 t ylli ki jingkhynra drok ha baroh ki bynta jong ka ri.ki kynhun s eng hok longbriew kila pynpaw ba ka jingïap na katei ka thma pyrshah drok jong u Duterte kala kot sha ka 15000 ngut. U Duterte ha ki s nem kiba la leit noh ula shah kynnoh donkti ruh ha kaba iadei bad ka jingpyndonkam ïa ki kynhun pyniap briew, kata ha ka por ba u dang long kum u Mayor jong ka sorbah ha ki thain shathie jong ka ri ha Davao kaba ha ki thain Mindanao ka jaka kaba ula trei haduh 22 snem kynthih. Ha ka jingkren ha kane ka miet sngi Palei bala lah utei u president ka Philippine ula ong ba ka kynhun ïaleh pyrshah drok jong ka ri kan dang ïai bteng ïa kane ka thma pyrshah droks kat haduh kaba kut jong ka samoi treikam jong u kum u president ha u 2020. Bun na ki nongpyndonkam ki dei na India Sngewkhia u trai ka facebook hadien ba lait tuh ki data jong ki paidbah WASHINGTON: U trai jong kawei ka social media u Mark Zuckerberg u la ïathuh ba kumba 50 million ki data jong ki briew ki ba pyndonkam ïa ka Facebook ki la shah thad hadien jong ka jingshah hack ha ki briew ki bym lah ban tip satia. Shuh shuh une u heh u la ïathuh ruh ba u dap da ka jingkhuslai namar u sngew halade ba bun naki data ki ban shah ktah ki lah ban dei na ka ri India. U Zuckerberg u la ïathuh ruh ba watla na ka liang ka jong u, u la pyrshang bun ki lad lynti ban tehlakam ka jingpyndonkam bakla ïa ka social media, phewse kane ka long pynban da mar khongpong. Haba ai jingkren ha kawei na ki conference, U Mark u khlem ai satia ïa ki kyrteng jong kito ki ri ki ba shah ktahjur ha kaba ïadei bad ka jinglait jong ki data. Hynrei u la shu antad halade ba kin bun beit ki briew kiba shah ktah kin dei na ka ri India, bad ula kam ruh da kaba ong ba ka company jong u ka don hadu h 270 millio n ki nongpyndonkam ïa ka FB na katei ka ri. Ka FB ka don palat 2 billion ki nong pyndonkam ha kylleng ka pyrthei. Ha kawei pat ka liang ka Facebook kam pat ai ka jubab halor ka jingkylli ba la buh da ka Press Trust of India ha kaba ïadei ba ka jingshah ktah jong kiba bun na ka ri India. U Zuckerberg u la ïathuh ba ka kynhun engineer ba trei ha ka company jong u ha ka sngi hat majai ki la lap ïa kane ka jingshah thombor kaba ktah ruh haduh 50 million accounts ha ka Facebook. Ki hacker ki la shim kabu ruh da kaba pyndonkam da ki code ha ka jaka jong ki View As feature kaba dei ruh ka privacy feature. U la ïathuh ruh ba kane ka jingpynonkam da ki code ka ailad ïa ki hacker ba kin tuh ïa ki token ba lah ban plie ïa ka Facebook - kaba ïahap bad ki digital key - ha kaba ki hacker ki ju pyndonkam ban plietuh ïa ka accounts jong kiwei ki briew. Haba banjur ba un tohkit halor kan e ka jingjia u M ark Zuckerberg u la ïathuh ba ka Facebook kam tip satia la ka don kano kano ka accounts ba la pyndonkam bakla lane lah ban don ki briew ki ba donkti ban leh ïakane ka kam. Ïa mynta hi kane ka jingwad bniah kam pat shim la ai ksai kano kano ruh ba kin lap ïa ki briew kiba donkti U Mark u la kam ruh ba ka Facebook ka don da ki kyndon ban khanglad ïa ki hacker ha kaba ïadei bad ka jingthung ïa ki data. Ka Facebook ka don ruh da ka invalidated access tokens na ka bynta ka accounts, bad ka logged out hi. Une u heh u la kam ruh baki briew ki lah ban log in biang na ka bynta ban plie ïa ka accounts bad ka FB ka lah ban shu phah da ka message hajrong jongka News Feed ban batai ïa kaei kaba jia lada ki log in biang. Zuckerberg u la ïathuh ruh ba ka Facebook ka la log out ïa baroh ki nongpyndonkam ïaka "View As" feature.shuh shuh u la ban jur ruh ba kane ka dei kawei na ki issue kaba khia bha bd ki donkam ban shimkhia.

SLA 4 MAWPHOR 30 TARIK NAILUR (SEPTEMBER), 2018 U Mynsiem Bakhuid (Holy Spirit) VOL. XXIX (29) NO. 268 30 Tarik Nailur (Sept) 2018 Ki jingbha baroh ki sdang na la rympei iing Ngi im ha ki sngi kiba ka jingstad ka la roi stet shisha bad ngim lah ban len ia kawei ka jingshisha ba ka jingstad jong ki khun kiba dang rit ka la beh pass ia ka jingstad jong ki kmie ki kpa khamtam ha kaba iadei bad ki jingnang jingtip bad jingshemphang ba iadei bad ka teknoloji ne ki media. Ki Mobile bad Computers ki dei kawei na ki nuksa kaba suk eh ban iohi kumno ba ki riew rangbah ki shem ba kam long kaba suk ban pyndonkam ia ki, hynrei ki khynnah wat ki bym pat leit skul ruh kim shem jingeh ei ei ban pyndonkam ia ki. Hynrei kine ki jingstad jong kane ka juk ki la beh pass noh wat ia ka burom ka akor kaba dei ka bynta kaba kongsan eh ha ka jingim jong ki briew. Ngi iohi ia ka jinghiar jong ka akor ka burom katba ki sngi ki nangiaid. Hynrei ka la long kaba donkam ban kynmaw ba lada ki kmie ki kpa bad ki longiing kim shim khia ia kane ka bynta ban ai ia ka por bad hikai ia ki khun ia ka akor ka burom, kin ym lah ban ioh jinghikai nabar ha kaba iadei bad kane, namar ka long kaba shisha ba ka jingbha ka sdang na la rympei iing- ne Charity begins at home kumba ong ka ktien nongwei. Kawei ka phang kaba ktah ia ki long iing longsem ka dei ka jinghiar jong ka jingshakri Blei, hynrei ka jngkiew jong ka jingiabeh ia ka spah pyrthei, ka burom pyrthei bad ka bor pyrthei. Kane ka juk ka don ha ka kompitishon kaba khraw ha kaba baroh baroh la iakwah ban iadon lut ia kaba kiwei ruh ki don bad ruh ban kham don khamtam ban ia kiwei. Ka jingbuhkam ha kaba iabeh ia kane ka spah pyrthei ka ktah pat ia ka por ban pyrkhat na ka bynta ka akor ka burom ha ka imlang sahlang. Kum ki kmie ki kpa bunsien ka la long pynban ka jingialam bakla ia ki khun ki kti da kaba ki pyrkhat da kaba ailut ia baroh kaba ki khun ki kwah kan pynlong tip sngi ia ki. Hynrei kane ka don pynban ha ka jingma kaba khraw ia ka lawei ym tang ka jong ki hynrei ka imlang sahlang hi baroh kawei. Jan baroh ki longiing ki ud ia ka jinglong ki khynnah kane ka juk mynta ba ki long kiba saitlah bad kiba ym niew kor shuh ia ki kmie ki kpa. Hooid shisha kane ka juk kam dei kaba suk bad wat ki khun jong ki kmie ki kpa kiba pynlut por ban shakri Blei ruh kim don jingpher na ki khun jong kito kiba lap miet tang bad ka pyrthei. Wat kito ki kmie ki kpa kiba smat bad beh bha sha ka kam shakri Blei ruh la ju ioh sngew bad ki ud shisha ia ka jinglong jingman jona ki khun ha kine ki sngi ba mynta. Kane ka dei kata ka juk kaba ka por hi ka ialam sha ka jingim kaba eh, ym lah ban len ba kane ka jia ryngkat jong ka jingroi ki jingnang jingstad teknoloji bad social media. Kumta kam dei tang kito kiba im riew pyrthei hynrei wat kiba im riewblei ruh ki kyndu marsiang. Hato kadei shisha mo ba kidei kita ki sngi kiba khatduh kumba ka Bible ka kren. Kaei kaba lah ban iohi, ka long ba kane ka por ka la dawa shisha ia kiei kiei kiba long kham tam ne extra, ba ka long kaba kum ki kmie ki kpa ki donkam ban phikir bha ia la ka jong ka longiing khnang ba yn lah ban tei ia ka long ryngieng jong ki khun ki kti ha kane ka imlang sahlang. Shisha ha kine ki sngi ki don bun ki kmie ki kpa kiba shim khia ban phikir ia la ki jong ki khun ki kti bad haduh ba ki khun ki pule haduh Class 10, ruh ki dang leit on bad leit shaw skul ia ki, kawei ka long namar ba ki ima ia kane ka pyrthei kaba dap bad ker tawiar da ki jingsniew suda namar tang shu bakla tiar ki lah ban mih shibun ki jingeh kiba lah ban long ba yn ym lah ban khyllie pat ia ka jingduhnong na ki. Hynrei ka long kaba shisha, lada U Blei um tei ia ka iing ki minot leh nohei kiba tei ia ka bad lada u Blei um sumar ia ka nongbah, u nongap u peit leh nohei. (Psalm 127), kum ki briew ngi lah ban leh ia kaei kaba bha tam na ka bynta la ka iing ka sem bad ka longiing- Hynrei katta ruh ka lawei ka long ka bymthikna. Wat la ngim lah ban tip ia kei kaban sa jia hadien habud hynrei ka long kaba donkam ban pyrshang ia kaei kaei kaba bha bad kaba ngim lah don kam ban shu shaniah ha ka bor jong u nongthaw. Hynrei lada ngim shym la shim khia ne leh ei ei lada wan jia kaei kaei kaba sngewsih ngin sa babe kylla ma ngi hi. Namar kata ngi donkam ban pyrshang ia kiei kiei kiba bha na ka rympei iing hi bad khmih lynti ha kaba shabar kan biang. Ki Jingkylli bad ki Jubab 1. U briew u ïoh pdiang ïa U Mynsiem Bakhuid tang da kaba shu ngeit? Em, U Paul u thoh?... haba phi la ïoh pdiang ïa ka ktien ka jingshisha, ka Gospel ka jingpynim jong phi; ha uba phi la ngeit ruh, la shon shap ïa phi da U Mynsiem Bakhuid ka jingkular? (Eph.1:13). Ïa kane u Paul u la thoh ha kaba ïadei bad ka jingjia ha ki Kam 19:1-6. Hangto, haba u ïakynduh ïa ki u la kylli Phi la ïoh pdiang ne em ïa U Mynsiem Bakhuid mynba (naduh ba) phi la ngeit? Ka jubab jong ki ka la long ba kim shym la ïohsngew wat lada la don ne em U Mynsiem Bakhuid. Namar kata u Paul u la hikai ïa ki bad u la ïalam ïa ki sha ka jingshem mynsiem ban ïoh pdiang ïa u Mynsiem Bakhuid ryngkat bad ka dak jong kiwei pat ki thylliej.na kane ngi lah ban sngewthuh ba kane ka jingshem mynsiem ka long kata kaba u briew u ïoh pdiang hadien ba u la sngewthuh ba kane ka jingshem mynsiem ka long kata kaba u briew u ïoh pdiang hadien ba u la ngeit. 2. U briew u ïoh pdiang ïa u Mynsiem Bakhuid ha ka jingpynbaptis um? Em. Ha ka jingïalap jong u Philip, ha Samaria, ki briew jong ka Samaria ki la kylla ïa u Myns iem Bakhuid. Namarkata, ki Apostol ki la phah ïa u Petros bad ïa u Ioannisl, kiba hadien ba ki la duwai na ka bynta jong ki, la pyndap ïa ki da u Mynsiem Bakhuid (Ki Kam 8:13-17). 3. U briew u donkam mo ban shim ïa ka jingpynbaptis um wat hadien ba u la ïoh pdiang ïa u Mynsiem Bakhuid? Hooid. U Petros haba u la leit rung ha ka ïing u Kornilios, u la ïalap ïa ka ktien, bad katba ki dang ïa shah shkor ïa ka ktien, u Mynsiem Bakhuid, u la hap ha kito baroh kiba la ïohsngew ïa kata ka ktien; wat la ki la ïoh pdïang ïa u Mynsiem Bakhuid, U Petros u la kylli Don mano mano uba lah ban adong ïa ka Um, kat ban ym pynbaptis ïa kine (Kam 10:47). Da kaba tip ïa ki dohnud jong ki, U Blei u la pyndap ïa ki da U Mynsiem Bakhuid shuwa ba un pynbaptis ïa ki. Kumta ka jingpynbaptis ka donkam wat hadien ba la ïoh pdiang ïa U Mynsiem Bakhuid. 4. Kaba kren ha kiwei pat ki thylliej ka dei tang ma ka ka dak ba la ïoh pdïang ïa u Mynsiem Bakhuid? Hooid. Ki dak jong u bangeit ïa kaba la thoh ha u Markos. 16:17-18, la ïohi ha kiba ngeit wat shuwa ka sngi Pentekost, lait noh kaba kren ha ki thylliej. Ïa kane ka dak la ai ha ki ha ka sngi Pentekost, mynba u Mynsiem Bakhuid u la wan hiar ha ki. Ha ki Kam 2:4; 10:46; 19:6; ngi shem tang kawei ka dak ïa kaba la ïai kren ha baroh kine ki jaka, ka long kaba kren ha ki thylliej. Na kane ngi pynkut ba kaba kren ha ki thylliej ka dei tang ma ka ka dak ba u briew u ïoh pdïang ïa u Mynsiem Bakhuid. 5. Kaba kren ha ki thylliej kam dei ka dak ïa ki bym ngeit? Ki thylliej ki long ka dak ïa kito ki bym ngeit. Haba ki bym pat ngeit ki ïohsngew ïa uta uba kren ha ki thyliej, ki sngewthuh da shisha ba uta u la ïoh pdiang ïa u Mynsiem Bakhuid. Dei namarkata ba ngi pule ha 1 Cor 14:22- Ki thylliej ki long ka dak, ym ha kita kiba ngeit, hynrei ha kita ki bym ngeit. 6. Balei u Paul u ong. Hato baroh ki kren da ki thylliej? 1 Korinth 12 lynnong ka kren shaphang ki jingai jong u Mynsiem, bad namarkata hangne u Paul u kren shaphang ki jingai jong ki thylliej. Hynrei ki thylliej kum ka dak ki ïapher na ki jingai (gifts) jong ki thylliej. 7. Ha ka sngi Pentekost, baroh kim shym la sngewthuh mo ha la ki jong ki jong ki jaid ktien? Em. Lada baroh ki la sngewthuh, balei pat katne napdeng jong ki, da kaba kren beiñ ki ïa ong, Ki la kdang wañ thymmai? (Ki Kam 2:13). Namar kita kiba la sngewthuh, ki la ong, ngi la ïohsngew ba ki da ïakren ha ki thylliej jong ngi hi ïa ki kam phylla jong U Blei? (Ki Kam 2:11). 8. Ka donkam mo ïa ngi ban sngewthuh haba uno uno u kren ha ki thylliej.? Em. Ha 1 Cor 14:2. ka Ktien U Blei ka ong, Namar uta uba kren ha ki thylliej bym tip, um kren ha ki briew hynrei ha U Blei keiñ; namar don uwei uba sngewthuh, hynrei ha u Mynsiem u kren ïa ki jingmaïan.? 9. Kaba ïathuhlypa kam long kham kor ban ïa kaba kren ha ki thylliej? Kaba kren ha ki thylliej, kaba ïathuhlypa bad kaba batai ki long la jong ka jong ka jingai. Ha ki 1 Cor 14:5, ngi pule ba kaba ïathuhlypa ka kham kor ban ïa kaba kren ha ki thylliej. Lada yum don ka jingbatai. Hynrei lada don ka jingbatai, ka jingïathuhlypa ka ïa ryngkat bad kaba kren ha ki thylliej. 10. Ka jingieid kam long kham khraw ban ïa ki thylliej. Ïa ka jingieit la kren kum kawei ka jinglong ka ban ym duh noh hynrei kaba ïai sah (1 Cor 13:13). Ïa ka jingngeit bad ka jingkyrmen ym lah shuh ban ïohi ha bymjukut, bad na kane ka liang? Kaba kham kongsan na kine long ka jingieit. Ïa ka jingieit ba kynja blei ngi ïoh pdiang tang ha ka jingpynbaptis u Mynsiem Bakhuid. Naba ïa ka jingieit U Blei la thoh ïar noh buk buk ha ki dohnud jong ngi da u Mynsiem Bakhuid? (Rom 5:5). Ïa ki jinglong bapher bapher jong kane ka jingïaid la ïohi ha 1 Cor 13:4-7. Kane ka jingieit ba kynja blei la thaw dur hapoh jong ngi da ka jingtrei jong u Mynsiem Bakhuid ha ka jingim jong ngi bad ka ïai sah junom. 11. U Jisu U kren mo ha ki thylliej? U Jisu uba long u Blei, ym don ki thylliej ki bym tip ïa u. 12. Ki riewkhuid jong ka Testament Barim shym la kren ha ki thylliej haba u Mynsiem Bakhuid u la wan hiar ha ki, te balei ba donkam ïa ka mynta? Ha ka Testament Barim, u Mynsiem jong U Blei u la wan hiar ha ki briew ha ki por kiba pher bapher ban pynkup bor ïa ki na ka bynta ki kam kiba kyrpang- eg. U Gideon, u Samson, u Dabid, ka Mary, etc. Hynrei u Mynsiem jong U Blei um shym la wan shong hapoh jong ki kane ka dei ka jingshem mynsiem kaba kyrpang jong ka Testament Bat hymmai (Io an 14:17; 7:38-39). 13. Ka mut aïu kaba ïohi bad kaba ïohsngew, ïa kaba la thoh ha ki Kam 2:23? Ha ka sngi Pentekost ki la ïohi ïa ka jingpynpaw shynna ïa u Mynsiem Bakhuid. Kito kiba la ïoh pdiang ïa u Mynsiem Bakhuid ki la i kum kiba la buaid (d.13) ki la ïohsngew ba ki da ïakren ha ki thylliej jong ki hi ïa ki kam baphylla jong U Blei ( Ki Kam 2:11). 14. Kaei ka jingmyntoi kaba u briew u ïohpdiang da kaba kren ha ki thylliej? E.Wanniang,Laitkor Katkum ba la thoh ha u Isaiah 28:11-12, ngi pule ba uta uba kren ha ki thylliej ki ïoh mad ïa ka jingjahthait bad ïa ka jingpangad. Ha ki 1 Cor 14:2-3, u Paul u ong,uta uba kren da ki thylliej bym tip, um kren ha ki briew hynrei ha U Blei keiñ, namar ym don uwei uba sngewthuh, hynrei ha u Mynsiem u kren ïa ki jigmaïan. Nangta u ong shuh shuh. Uta uba kren da ki thylliej bym tip u tei ïalade (d.4). 15. U briew u lah ban don ha u Khris t khlem ka jingpynbaptis u Mynsiem Bakhuid? Em, U Jisu haba u kren ha ki synran jong u ha u Ioanis 14:17, u ong.u Mynsiem ka jingshisha... ïai sah bad phi, un long ruh haphi. U da kren shaphang ka jingshem mynsiem kaba kin sa mad. Ha ka dkhot 20, u ong shuh shuh.ha kata ka sngi phi phin ïoh tip ba nga long ha uta u kpa jong nga, bad ma phi ha nga. bad ma nga ha phi da kaba kdew ïa kawei ka sngi kaba kyrpang ha kaba yn sa ai ïa u Mynsiem Bakhuid. Kane, khlem artatien, ka thew ïa ka sngi Pentekos t. Namarkata, ka long kaba shai bha ba lymda u briew u ïoh pdïang ïa u Mynsiem Bakhuid um lah ban long,ha U Khrist. 16. Hato u soh jong u Mynsiem um dei mo ka dak jong kaba ïoh pdiang ïa u Mynsiem Bakhuid? Em. U soh jong u Mynsiem bad ka dak jong u Mynsiem ki long ar tylli kiei kiei kiba ïapher kawei na kawei pat. Ïa ka dak jong u Mynsiem Bakhuid la ïoh pdiang ha ka por ba ïoh ïa ka jingpynsleh ne ka jingpynbaptis jong u Mynsiem Bakhuid. U soh u long kata ka jingmih na kaba ïoh pdiang ïa u Mynsiem Bakhuid, kumba u symbai u long shuwa ïa u jingthung bad u soh. Ha kajuh ka rukom, haba ngi ïoh pdïang ïa u Mynsiem Bakhuid, bad da kaba ïai pyndem bad aiti ha u Mynsiem, ngin sa lah ban sei ne pynmih ïa u soh jong u Mynsiem (Rom 5:5; bad Galat ia 5:22-23). 17. Haba u Mynsiem Bakhuid u la wan hiar ha ka sngi Pentekost, hato um shym la wan mo ban shong sah junom?. Hooid, u la leh kumta. U la wan ban shong sah ha ki dohnud jong kito kiba la pdiang ïa u. Ka jingkular ka long ïa phi, bad ïa ki khun jong phi, bad ïa baroh kiba sha jngai kat kiba UTrai uba U Blei jong ngi un khot ha u. (Ki Kam 2:39). Na kane ngi ïohi ba ka dei ka kular ïa kaba yn sa pyndep ha kito baroh kiba kiba la khot da u Blei wat haduh kine ki sngi. Kumta kito ïa kiba la khot wat ha kine ki por mynta, ki dei ban kam kynti ïa kane ka kular bad ban pynlong ïa ka ka jong ki hi. 18. Balei ka donkam ïa ngi mynta ban ap khnang ban ïoh pdïang ïa u Mynsiem Bakhuid haba u la don lypa ha pyrthei?. Haba u kren ha la ki synran, U Jisu u la hukum ïa ki ban ap ha Jerusalem tad ynda la pynkup ïa ki da ka bor na neng. Ki la kohnguh ïa ka hukum jong u bad ki la ïoh pdiang ïa ki jingkyrkhu. Kane ka hukum ka dei na ka bynta ki synran jong ki por kiba pher bapher. U Jisu haba u kren shaphang kaba ïoh pdiang ïa u Mynsiem Bakhuid u ong ba u Kpa jong phi uba ha bneng un ai ïa u Mynsiem Bakhuid ha kito kiba pan na u. Na kane ngi ïohi ba kaba ap bad kaba pan ki long kiba donkam ban ïoh pdiang ïa u Mynsiem Bakhuid (Lk.11;9-13). 19. Hato ki nongïalap kiba khraw kim shym la ïoh pdïang mo ïa U Mynsiem Bakhuid? Ki lah ban long kiba la ïohpdiang ne ki bym shym pat la ïoh pdiang ïa u Mynsiem Bakhuid, hynrei ha ka juh ka por, ki lah ban long ki nongïalap. U Apollos, u la long u briew uba pnah ban kren, uba nang eh ha ki jingthoh bakhuid, uba shitrhem ha ka mynsiem. Une u la kren bad u la hikai biang biang ruh ïa kiei kiei shaphang U Trai, u da ïarap shibun ïa kita kiba la lah ngeit da ka jingaiei. U la pynduh nïa khot ïa ki Jiw bad ha kaba paw ruh u da pyni na ki jingthoh ba U Jisu u long uta u Khrist. Hynrei pynban, um shym la tip shaphang u Mynsiem Bakhuid hynrei um pat shym la ïoh pdiang ïa u. Ïa une ngi pule ba u Akwila bad ka Pris ki la ki la batai kham bniah ïa ka lynti U Blei (Ki Kam 18:24-28). 20. Hato ka da donkam mo ban ïoh pdiang ïa u Mynsiem Bakhuid lada ka dei ïa ngi ban shah rong ha ka jingwan UTrai? Hooid. U Mynsiem Bakhuid u long uta uba pynkhuid ïa ngi bad u ban pynkhreh ïa ngi na ka bynta ka jingwan U Trai (Rom 15:16; 2 Thes 2:13). U Mynsiem Bakhuid U long ka shap haduh ka sngi jong ka jingsiewspah (Eph.4:30). 21. Hato U Jisu yn shym la pynmih pat na kiba ïap da ka burom ka jong U Kpa? (Rom 6:4) Hooid. Hynrei ha ki Rom 8:11 ngi pule ba dei U Mynsiem uba la pynmih pat ïa UJisu na kiba ïap. Kumta, U Mynsiem bad ka burom ka jong U Kpa, ki dei ki juh kiba trei ïa kajuh ka kam ban pynmih pat ïa U Jisu. 22. Hato ngi kylla long ki dkhot jong ka met U Khrist ha ka jingshem mynsiem jong ka jingkha pat? Em. Katkum ki 1 Cor 12:13, ngi kylla long ki dkhot jong ka met U Khrist tang ha ka por ba ngi ïoh pdiang ïa ka jingpynbaptis jong U Mynsiem Bakhuid. 23. Hato kam shym la don mo ka Balang, ka met u Khrist ha ki sngi jong ka Testament Barim? Em. U Jisu u la mih pat na kiba ïap bad u la leit kiew sha ka kti kamon jong U Blei u Kpa bad haba u la ïoh pdiang ïa ka jingkular ïa u Mynsiem Bakhuid na u Kpa, u la theh noh ïa kane ïa kaba phi mynta phi ïohi bad phi ïohsngewï bad u la long u khlieh jong ka Balang (Ki Kam 2:33; Eph.1:22-23). 24. Hato u Mynsiem Bakhuid bad u Mynsiem jong u Khrist kim dei u juh mo? Em. U Mynsiem jong u Khrist ka thew ïa ka jinglong jong u Khrist. Ki riewkhuid jong ka Testament Barim ki la don ïa u Mynsiem jong u Khrist ha ki bad u la pynpaw ha ki ïa ki jingshah shitom jong u Khrist, hynrei kim shym la ïoh pdiang ïa u Mynsiem Bakhuid, kaba long ka jingshem mynsiem tang jong ka Testament Bathymmai (1 Pet 1:11-12) Uwei pa kawei kiba ngeit, kiba long ki jong U Khrist lyngba ka jingngeit ha u, ki don ïa u Mynsiem jong u Khrist hynrei ym ïa U Mynsiem Bakhuid (Rom 8:9). U Mynsiem Bakhuid u dei u Person uba lai jong ki lai ha uwei U Blei. 25. Hato ngim lah mo ban phla ne sakhi lada ngim pat ïoh pdiang ïa u Mynsiem Bakhuid? Lada ngi pule ïa ki Kam 1:8 da kaba puson bha, ngin shem ba U Khrist um shym la kren shaphang kaba phla ne sakhi ïa u, hynrei ban long ki nongphla ka mut ban pynpaw ïa u Khrist lyngba jong phi. Ka Ktien Nongphla ha ka ktien tynrai ka mut Martyr Kumta uno uno ne kano kano ki dei ban long ki martyr na ka bynta u Khrist hadien ba la ïoh pdiang ïa U Mynsiem Bakhuid. Ki synran jong U Khrist ki la phla bad sakhi ïa u wat shuwa ka sngi Pentekost. Hynrei ki la kylla long ki nongphla kiba shisha hadien ba ki la ïoh pdiang ïa u Mynsiem Bakhuid. Ka rai khatduh! (Dr.L.S.Kharlukhi) Baroh ha ka sngi bishar U Khrist (II Kor 5:10) ngin ïoh ka rai ba khatduh la bha ne la sniew. U Jisu U la ong Ym u briew baroh uba ong ha nga Ah Trai, Ah Trai, u ban ïoh leit hapoh ka hima ki bneng, hynrei uta keiñ uba leh ïa ka mon u Kpa jong nga uba ha bneng. Shibun kin ïa ong ha nga ha kata ka sngi, Ah Trai, Ah Trai, ngi ngim shym la ïalap ha ka kyrteng jong me? Ngi ngim shym la beh noh ïa ki ksuid ha ka kyrteng jong Me? Ngi ngim shym la leh shibun ki kambah ruh ha ka kyrteng jong me? Ynda kumta te nga ruh ngan ong pyrshah ha ki, ngam ju la ithuh ïa phi: Khie leit noh na nga phi kiba ju trei bymman. (Math.7:21-23). Ki jingtrei jong ki nonghikai lamler bad bakla ka la paw bad la don ha ka pyrthei naduh mynbarim bad U Trai ha ki synran jong U ha ki sngi jong ki, u la maham barabor na ki nonghikai ba bakla (Pule Math.15:1-14). Ka jinghikai ba bakla, ha ka jingshisha, ka mih na ki synran ba lamler jong u, bad U Trai kumta u kren shai ban phla bad ong ba bud ïa u, ne leh ki kam kiba u khlem aibor, ne trei ne leh kiei kiei kiba u khlem hikai bad hukum, kam biang ban ïoh rung sha ka hima ki bneng. Sha baroh kiba kum kita ki synran, ka rai ba khatduh kan long: Ngam ju ithuh ïa phi kum ki synran jong nga. To ngin ïa peit bniah ïa kane ka jingkren U Jisu. 1. Ka jingpynbna jong ka jingshisha (Dkhot 21) U Jisu U ong ruh: Hynrei balei ba phi khot ïa nga, Ah, Trai, Ah Trai, bad phin leh pynban ïa kiei kiei ruh kiba ong (Lk.6:46).Kumta tang ka jingphla jong ka jingngeit ne leh ki kam ba khraw tam katno katno, kan ym pynim ïa ngi, lymda la ai bor da U Khrist bad kohnguh naduh ka doh ïa ki hukum jong u ban ïoh jingim (Math 28:18-19); Mk.16:15-16; Ioa 3:3,5). 2. La pyni nuksa ïa ki jingkren (Dkhot 22) Ha kane ka dkhot, U Jisu U pyni kaei ba u mut da ka jingong: Ah Trai, Ah Trai. Kam dei ba u briew uba leh kam sniew, hynrei pat phla Ah Trai, Ah Trai; hynrei wat kiba hok bad riewblei, u pynrem ïa ki jingleh lada kam long ba u la ai bor, kiba kynthup:- (a) Iathuhlypa ha ka kyrteng U Jisu Khrist- Kane ka jingkren ka thew ïa kito kiba mane bad hikai bakla bad ïalap ïa kaba lamler ba khlem aibor da UTrai. Ki jingim ba hok bad riewblei, long lehnohei, khlem ka bor na jrong (Pule Math.15:9; Math.28:18). (b) Beh noh ki ksuid ha ka kyrteng UTrai- Kane ka thew ïa kiba mut ne tharai ba ki la ïaleh pyrshah ïa ki nongshun U Khrist; hynrei lada ki jingleh baroh kim long ki nuksa ba la pynpaw ha ka jutang thymmai, long lehnohei. (c) Leh bun ki kambah ha ka kyrteng U Trai- Ki jingtharai ba leh bun kiei kiei kiba bha, hynrei ym katkum ki nuksa na ka Bible, shah kyntait ha UJisu Khrist. 3. Ka rai ba khatduh jong U Trai (Dkhot 23)- Kane ka rai ba khatduh jong U Trai, ka kynthup:- (a) Ka jingong ba shai bad tikna ba um ithuh ïa ki, kum ki synran jong u, ne ki khristan. (b) Ka hukum ban phet noh na u (Math.25:41). (c) Ka daw jong ka rai - Phi kiba ju trei bymman ka thew ïa ki jingleh ne jinglong be aiñ namar bym tip ïa ka ne pynkheiñ ïa ka: Uta u shakri te uba tip ïa ka mon U Kynrad jong U bad u bym shym la pynkhreh, lymne leh katba kum ka mon jong U, yn sympat ïa u da ki bun thri. (Lk 12:47). U nongtrei bymman, namarkata, u dei u nongleh kam sniew pyrshah, u nongshakri, nongbud u Khristan ne kita ki khristan, kiba leh khlem ai bor, ne hukum ne dohnud bym khuid (Math.15:8-9). Ki jingsneng:- (1) Ngi tip ba ki jingleh kiat baroh ki long ki jingtrei bymman; hynrei kine ki jingkren U Jisu, u khlem mut ïa kita ki jingleh kam sniew bapher bapher. Ki jingïathuh lypa, ba beh noh ki ksuid bad bun jait ki kam ba bha, kim dei satia, ki kam sniew. (2) Ka shai namarkata, ba U Jisu u mut ïa ki briew kiba long niam, riewblei, kiba pyrshang ban shakri ïa u, hynrei pat ym katkum ka bor na U Blei. (3)Ha kano ka jingmut, bad ha kano ka rukom kine ki nongrim ki ïadei bad ngi ha kine ki sngi? Kine ki nuksa harum, lehse kin ïarap ban pynshai ïa ki jingïadei ha kine ki sngi:- 1) Ia ka Gospel la hban ïalap da ka jingmut bym dei bad kumta ha ka rukom ba khlem ai bor (Phil 1:15-18). (a) Kiba ïalap bad hikai ba ka jingpynim ka dei tang ka jingngeit (Pule Jak ob 2:24-26;Mk.16:16; Ioa.3:3,5). (b) Ki jingïalap bad hikai, bad u briew u ïoh im lada u don hapoh ka balang ne shabar ka balang, bad kano kano ka jaid balang, kane ka dei ka jinghikai ba ki briew baroh ki sngewtynnad bad bud paidbah, hynrei pat U Blei U khlem aibor (Pule II Tim 2:10; Eph.5:25; 1:22-23; Kam 4:12). (c) Ki jinghikai bad ïalap ba ka jingpynbaptis kam donkam bad ka dei tang ka dak ba shabar. Kane ka dei ka jinghikai ba pyrshah ïa ka jong U Khrist (Pule Math 3:15; Mk.16:15-16; Math 28:18-19; II Tim 2:10; Gal.3:26-27; 1:6-9). Kum kine ki jinghikai, namar kata ki dei kiba khlem ai bor da U Blei bad kiba pynkylla sniew ïa ka Gospel U Khrist. Kumta ka rai khatduh ka long: Ngam ju la ïthuh ia phi, phi ki nongtrei bymman.